Kartoszyno

Kartoszyno (kaszb. Kôrtoszëno, niem. Kartoschin) - stara kaszubska miejscowość w gminie Krokowa (powiat pucki, województwo pomorskie). Położona nad Jeziorem Żarnowieckim i rzeką Piaśnicą.

W latach 1975-1998 administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Historia

Kartoszyno to dawna wieś, której teren to jedno z najstarszych miejsc osadnictwa na Pomorzu. Na Górze Zamkowej, u której podnóża jest położona miejscowość, odkryto pozostałości grodziska z okresu wczesnego średniowiecza (VIII-IX wiek). Pierwsze wzmianki o Kartoszynie pochodzą z 1284 roku. W historycznych dokumentach miejscowość widnieje pod nazwami: Kartoszyn (niem. Kartoschin), Karthusin itp. Początkowo wieś należała do zakonu cysterek, następnie benedyktynek. W dwudziestoleciu międzywojennym w jej okolicach przebiegała granica polsko-niemiecka.

W niedalekim Nadolu znajduje się skansen, w którym zrekonstruowano pochodzącą z Kartoszyna zagrodę chłopską z XIX w.

Od 1982 roku Kartoszyno było miejscem budowy Elektrowni Jądrowej Żarnowiec, której to budowy nigdy nie dokończono - została przerwana w roku 1990. Dla części przesiedlonych wówczas mieszkańców postawiono domy w niedalekim Odargowie. O losach rodzin, które w związku z budową elektrowni zmuszone były opuścić swoje domy, nakręcony został film dokumentalny "Ojcowizna" w reżyserii Ireneusza Englera.

Strefa budowy "Elektrowni Żarnowiec" uzyskała zelektryfikowane połączenie kolejowe z Wejherowem (linia ta w latach 80. ubiegłego wieku miała stanowić element zelektryfikowanego połączenia do Elektrowni Jądrowej w Żarnowcu - perspektywicznego rozszerzenia sieci trójmiejskiej SKM). W ostatnich latach trakcja elektryczna została całkowicie zdemontowana, a sama linia zawieszona.

Współczesność

W 1993 na terenie, gdzie miała powstać elektrownia, utworzono Strefę Ekonomiczną Żarnowiec. Miało to na celu zagospodarowanie terenu i udostępnienie istniejącej infrastruktury pod działalność przemysłową. W 1997 w wyniku fuzji strefa przyjęła nazwę Specjalnej Strefy Ekonomicznej Żarnowiec-Tczew. Obecnie, po kolejnych przekształceniach, jest to Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna - Teren Żarnowiec.

Grunty i budynki na terenie Strefy, sprzedawane przedsiębiorstwom produkcyjnym i usługowym, są już w większości zagospodarowane. Dziś w Kartoszynie mieści się kilkadziesiąt przedsiębiorstw działających w różnorodnych branżach – m.in. budowlanej, chemicznej, tworzyw sztucznych, wyrobów metalowych, informatycznej, przetwórstwa rybnego i innych. W planach była również budowa Żarnowieckiej Elektrowni Gazowej.

Na terenie Kartoszyna leżą następujące ulice: Budowlana, Leśna, Okrężna, Prosta, Przemysłowa, Spokojna, Stolarska, Torfowa, Widokowa i Żarnowiecka.