Plewiska

Plewiska – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie poznańskim, w gminie Komorniki, w bezpośrednim sąsiedztwie Poznania.

Większe osiedla: Ziołowe (zwane czasem Zielarskim od nazwy ulicy Zielarskiej, która była wyznacznikiem krańców pól), Aniołowo i Pogodne. W planach zagospodarowania przestrzennego umieszczono w Plewiskach cmentarz, park oraz budynki mieszkalne i przemysłowe. Docelowo na samym tylko osiedlu Ziołowym ma zamieszkiwać ok. 10 tysięcy osób. Kolejna część osiedla powstaje po północnej stronie ulicy Zielarskiej. Na terenie osiedla mają znajdować się m.in. sklepy.

Wieś ciągle czeka na powstanie wiaduktu ponad linią kolejową Warszawa–Kunowice, który znacznie ułatwiłby przejazd do i z Poznania. Władze gminy Komorniki na swojej stronie internetowej informowały, że trasa kolejowa będzie jedną z najszybszych w Polsce, ale nie planują wybudowania wiaduktu (co jest jednym z wymagań dla takiej trasy kolejowej w Unii Europejskiej).

Historia

Plewiska należały do najdawniejszych posiadłości biskupów poznańskich. Pierwszą wzmiankę o wsi można znaleźć w dokumencie księcia Władysława Odonica z 1237 r. W 1335 r. biskup poznański Jan Łodzia nadał wsi akt lokacyjny. Pierwszymi sołtysami Plewisk byli bracia Paweł i Michał. W rękach biskupów poznańskich wieś pozostała aż do rozbiorów, wchodząc w skład klucza poznańskiego, a od poł. XVIII w. komornickiego. Po sekularyzacji dóbr kościelnych dokonanej przez władze zaborcze, Plewiska przeszły na własność skarbu państwa pruskiego.

W 1856 r. majątek Plewiska o pow. 478 ha nabył poznański kupiec Józef Freudenreich. On też postawił dworek z zabudowaniami folwarcznymi i założył park w stylu angielskim. Wieś była własnością Freudenreichów aż do II wojny światowej.

Po wojnie postępowała zabudowa terenów położonych na zachód od cmentarza junikowskiego i na północ od ul. Grunwaldzkiej. Przez 40 lat budowano domy przy nowo powstających ulicach. Prawie do końca lat 80. XX w. była to prężna, rolnicza wieś. Większość mieszkańców znajdowała jednak pracę w Poznaniu, toteż ich związki z wsią Plewiska i gminą Komorniki ulegały rozluźnieniu. W 1987 r. część Plewisk została wcielona do Poznania pod nazwą Osiedle Plewiska, z czasem Osiedle Kwiatowe.

Przez 20 lat do roku 1973 Plewiska były siedzibą Gromadzkiej Rady Narodowej, po likwidacji gromad włączone zostały do gminy Komorniki. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego.

Ważniejsze obiekty

• Szkoła Podstawowa im. Tytusa i Jana Działyńskich - decyzję o jej budowie podjęto najprawdopodobniej w 1834 r. Dwupiętrowy budynek oddano do użytku w 1892 r., a w 1924 następny, by w 1996 r. połączyć je w jeden obiekt. W 2009 r. rozebrano jedną ze starszych części i rozpoczęto budowę nowego budynku dydaktycznego z salą gimnastyczną. Szkoła posiada utwardzone boisko do koszykówki, rozpoczęto prace nad boiskiem do piłki nożnej.

• przedszkole samorządowe (od 30 sierpnia 2006 r.).
• przedszkole prywatne Cztery Pory Roku (od 1 września 2006 r.).

• kościół pw. św. Faustyny - pierwszą Mszę św. w tym miejscu odprawił ks. Jerzy Kaźmierczyk (proboszcz parafii pw. św. Andrzeja Apostoła w Komornikach, do której należały wówczas Plewiska), w 1996 r., w niedzielę Oktawy Bożego Ciała. Prace budowlane rozpoczęto dzień później - 10 czerwca 1996 r. Należąca do dekanatu przeźmierowskiego parafia pw. św. Faustyny, obejmująca większość terenu wsi, została erygowana 28 sierpnia 2001 r. Jej pierwszym proboszczem był ks. Maciej Kuczma, a od lipca 2008 r. posługę tę pełni ks. Roman Turoń.

• zespół dworski i park z początków XX wieku - po wojnie skarb państwa przekazał majątek o pow. 338 ha powstającemu Państwowemu Instytutowi Naukowemu Leczniczych Surowców Roślinnych (obecnie Instytut Roślin i Przetworów Zielarskich). Na początku lat sześćdziesiątych nastąpił podział majątku: gospodarstwo rolne zostało przejęte przez Herbapol, a 19 ha, zabudowania i park pozostały własnością Instytutu. Obecnie odbywają się tam szkolenia plantatorów.

• stacja elektroenergetyczna 400/220/110 kV "PLEWISKA", wchodząca w skład Systemu Przesyłowego Ostrów - popularnie zwana rozdzielnią.

• remiza Ochotniczej Straży Pożarnej - jednostka OSP w Plewiskach powstała w 1927 r. Założycielem i pierwszym naczelnikiem, aż do wybuchu II wojny światowej, był Michał Degórski. Po wojnie jednostka została reaktywowana 22 listopada 1947 r. z inicjatywy naczelnika gminy, Jana Lechny. Obecny budynek remizy, wraz ze świetlicą, został wybudowany w latach 1956-1960. Aktualnie mieści się tam również agencja pocztowa, biblioteka i dom kultury.

• pełnowymiarowe boisko działającego od 1992 r. klubu piłkarskiego Grom Plewiska oraz klubu piłkarskiego Orły Plewiska

• przystanek kolejowy Poznań Junikowo - 30 października 2007 r. przeniesiony w bezpośrednie otoczenie przejazdu kolejowego na ul. Grunwaldzkiej, a więc na granicę Plewisk.

• Nowy Rynek, centrum handlowo-usługowe oficjalnie otwarte 18 kwietnia 2009 r., od 22 grudnia 2008 r. działa tam market Piotr i Paweł, a także od 2010 No Gravity Spa.

• dyskont Biedronka

Kultura

• Kółko Rolnicze - powstało w 1960 r., przedtem, od 1904 r. gospodarze należeli do Kółka w Komornikach. Pierwszym prezesem KR w Plewiskach został Maksymilian Nieborak.

• W kościele pw. św. Faustyny odbywa się część koncertów Ogólnopolskiego Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej - Komorniki.

• Ze wsi wywodzi się kapela podwórkowa "Plewiszczoki".

Ciekawostki

• W Plewiskach urodził się Kazimierz Cwojdziński (1878-1948), matematyk, profesor Szkoły Inżynierskiej w Poznaniu.

• Plewiska są kolebką hodowli kotów norweskich w Polsce. W grudniu 1990 roku, państwo Irena i Henryk Nalewajowie sprowadzili pierwszą parę kotów tej rasy z Norwegii.

Zobacz też

• Plewiska (Poznań)