Białuń (powiat goleniowski)

Białuń (niem. Gollnowshagen) – wieś sołecka w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie goleniowskim, w gminie Goleniów. W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego. W roku 2009 miejscowość liczyła 388 mieszkańców.

Geografia

Wieś leży ok. 6,5 km na północ od Goleniowa, na Równinie Goleniowskiej, na skraju Puszczy Goleniowskiej, przy drodze łączącej Żółwią Błoć z Miękowem oraz linii kolejowej nr 401 (Szczecin - Świnoujście).

Historia wsi

Znaleziska archeologiczne potwierdzają istnienie na tym obszarze osady w epoce neolitu ludnosci kultury pucharów lejkowatych oraz kultury ceramiki sznurowej. Następne wzmianki o tych terenach pochodzą z epoki średniowiecza, z roku 1309, z dokumentu nadanego przez Ottona I dla miasta Goleniów, w którym daruje miastu dwie wsie: Miękowo (Monkendorp) oraz Smedeberg. Ta ostatnia wieś już nie istnieje i nie wiadomo dokładnie, gdzie się znajdowała. Przypuszczalnie są to tereny dzisiejszego Białunia. Nie ulega jednak wątpliwości, że tereny te należały w epoce średniowiecza i nowożytności do miasta Goleniowa. Reformy uwłaszczeniowe w Prusach na początku XIX wieku przyniosły miastu tereny od wsi Żółwia Błoć, na których wydzielono 26 działek kolonizacyjnych i w roku 1828 założono Białuń. Powstał on na planie rzędówki z elementami ulicówki. Obecnie osadnictwo na terenie wsi ma charakter rozproszony. W 1872 roku wieś zamieszkiwało ok. 440 osób. Znajdowało się tutaj ok. 30 gospodarstw, wiatrak, wyrobisko piasku i różne zakłady rzemieślnicze. W 1892 roku wieś uzyskała połączenie kolejowe z Goleniowem i Kamieniem Pomorskim.

Białuń to wieś rolniczo - mieszkalna. Zabudowę w Białuniu stanowią w większości domy nowe i tylko kilka domów w Białuniu pochodzi z końca XIX i początku XX wieku (domy murowane i ryglowe). Do starszych budynków w Białuniu zalicza się dworzec kolejowy z końca XIX wieku. Po II wojnie światowej znajdowała się w Białuniu jednostka wojskowa (obecnie zlikwidowana), po której zostały budynki koszar, przerobione na domy. Obecnie w Białuniu notuje się duży przyrost liczby nowych domów.

Oświata

We wsi znajduje się Szkoła Podstawowa im. Marka Kotańskiego.

Komunikacja

We wsi znajduje się stacja kolejowa linii kolejowej nr 401.

Zobacz też

• Białuń