Ocena internautów województwa Zachodniopomorskie
Średnia ocena: 4.2
liczba ocen: 15
Liczba miast na prawach powiatu: 3
Liczba powiatow: 18
Liczba kodów pocztowych: 1897
Powierzchnia: 22 892,48 km²
Urbanizacja: 68,9%
Populacja: 1 693 520
Gęstość zaludnienia: 74 os./km²
Tablice rejestracyjne: Z
TERYT: 32
Kod ISO: PL-ZP
Adres: Szczecin ul. Korsarzy 34, Zamek Książąt Pomorskich
Województwo zachodniopomorskie – województwo położone w północno-zachodniej części Polski, na wybrzeżu Morza Bałtyckiego. Graniczy na wschodzie z województwem pomorskim, na południu z województwami: wielkopolskim i lubuskim, a na zachodzie z niemieckimi krajami związkowymi: Brandenburgią i Meklemburgią-Pomorzem Przednim. Zajmuje obszar 22 892,48 km². Według danych z 31 grudnia 2010 r. miało 1 693 072 mieszkańców. Siedzibą władz województwa jest Szczecin.
Województwo zostało powołane w roku 1999 w związku z reformą administracji publicznej, w miejsce dawnych województw: szczecińskiego i koszalińskiego, a także części województw: słupskiego, pilskiego i gorzowskiego. Nazwą nawiązuje do historycznego Pomorza Zachodniego.
Województwo zachodniopomorskie leży w północno-zachodniej Polsce, nad Morzem Bałtyckim. Według danych z 1 stycznia 2009, powierzchnia województwa wynosi 22 892,48 km². Obszar ten obejmuje morskie wody wewnętrzne polskiej części Zalewu Szczecińskiego oraz akweny wokół cieśnin: Dziwny i Świny, które są częściami Morza Bałtyckiego. Graniczy na zachodzie z Niemcami na długości 186,6 km, z krajami związkowymi Meklemburgia-Pomorze Przednie i Brandenburgia. Północną granicę województwa stanowi wyznaczona linia brzegowa nad Zatoką Pomorską i dalszą częścią Bałtyku – długość tej granicy wynosi 185 km. Zachodniopomorskie graniczy z trzema innymi województwami – na południu z woj. lubuskim i woj. wielkopolskim, a na wschodzie z woj. pomorskim.
Region położony jest na Pobrzeżach Południowobałtyckich: Szczecińskim i Koszalińskim oraz na Pojezierzu Pomorskim (części Pojezierzy Południowobałtyckich).
Większą część województwa obejmuje historyczne Pomorze Zachodnie. Południowe części należały dawniej do Wielkopolski i Nowej Marchii, dawniej ziemi lubuskiej. Tereny województwa należały następnie do prowincji Pomorze. W 1946 roku na większości obecnego obszaru znajdowało się województwo szczecińskie, które w 1950 roku podzielono na mniejsze woj. szczecińskie i woj. koszalińskie.
Województwo zachodniopomorskie utworzono z następujących części administracyjnych:
Powstanie województwa zachodniopomorskiego nie obyło się bez protestów mieszkańców Koszalina, którzy nie chcieli pogodzić się z utratą województwa koszalińskiego i zgłosili projekt województwa środkowopomorskiego. Podejmowano również starania o wytyczenie granic zbieżnych z historycznymi i włączenie do województwa zachodniopomorskiego Słupska. Ostatecznie do powstania województwa środkowopomorskiego nie doszło, a Słupsk został przyłączony do województwa pomorskiego.
Klimat województwa charakteryzuje się dużą różnorodnością i zmiennością. Wynika to ze ścierania się na tym obszarze klimatu morskiego z klimatem lądowym oraz z wpływu czynników lokalnych na ukształtowanie się zjawisk pogodowych. Północna i zachodnia część województwa ma typowe cechy klimatu morskiego. W miarę oddalania się od morza i w kierunku wschodnim zaznaczają się stopniowo cechy klimatu kontynentalnego. Charakterystyczną cechą klimatu jest wzrost opadów w rejonach najwyższych wzniesień Pojezierza. W obrębie poszczególnych obszarów występuje duża zmienność klimatu (mikroklimat), uwarunkowana cechami środowiska jak położenie (w pobliżu morza, jeziora, dużych rzek), ukształtowanie terenu, pokrycie obszaru (lasy, łąki, zabudowa), rzeźba terenu (pradoliny, wzniesienia).
Bliskość morza, zasoby wodne oraz duża powierzchnia lasów kształtują umiarkowany klimat charakteryzujący się znaczną wilgotnością powietrza oraz przewagą wiatrów zachodnich i północno-zachodnich. Klimat nad morzem można określić jako umiarkowany ciepły morski, natomiast klimat w głębi lądu jako umiarkowany ciepły przejściowy.
Według danych z 31 grudnia 2009 lasy obejmowały powierzchnię 803,1 tys. ha w woj. zachodniopomorskim, co stanowi 35,1% jego powierzchni. 8,9 tys. ha lasów znajdowało się w obrębie parków narodowych. Według klas wieku i składu gatunkowego drzewostanów wyliczono, że w 2009 r. powierzchnię lasów zachodniopomorskich obejmowały następujące grupy rodzajowe: sosna 62,1%, brzoza 10,0%, buk 7,5% dąb 6,3%, olsza 5,5%, świerk 5,1%.
Największym zbiornikiem wodnym jest Zalew Szczeciński, poza tym jest wiele jezior z których największe to Dąbie, Miedwie, Jamno, Drawsko, Wielimie, Bukowo, Lubie, Pile, Płoń, Woświn, Kopań oraz Ińsko. Przez województwo przepływa kilkadziesiąt rzek, w tym trzecia pod względem długości rzeka kraju: Odra, oraz wiele mniejszych, z których największe leżące w całości na terytorium województwa są: Rega (ok. 180 km), Parsęta (ok. 135 km), Ina (ok. 129 km) i Płonia (ok. 79 km).
W zachodniopomorskim 2 parki narodowe: Woliński, oraz w połowie Drawieński, 7 parków krajobrazowych: Barlinecko-Gorzowski (częściowo), Cedyński, Drawski, Iński, Park Krajobrazowy Dolina Dolnej Odry, częściowo Park Krajobrazowy „Ujście Warty” oraz Szczeciński Park Krajobrazowy "Puszcza Bukowa". Poza tym w województwie jest 114 rezerwaty przyrody o różnej typologii, m.in. florystyczne, leśne, torfowiskowe, krajobrazowe, ptaków oraz Puszcza Wkrzańska, Puszcza Goleniowska i Puszcza Bukowa. Łączna powierzchnia obszarów tworzących krajowy system obszarów chronionych wynosi około 20% ogólnej powierzchni województwa.
Największym powiatem województwa jest powiat gryfiński, którego powierzchnia wynosi 1869,11 km², a najmniejszym powiat policki 665,26 km². Największą gminą województwa jest gmina Wałcz 574,88 km², a najmniejszą gmina miejska Sławno 15,83 km².
Wyłączając miasta na prawie powiatu (Szczecin, Koszalin, Świnoujście) według danych z 31 grudnia 2010 r. powiatem o największej liczbie mieszkańców jest powiat stargardzki – 119,3 tys. osób, a powiatem o najmniejszej liczbie mieszkańców jest powiat łobeski – 37,9 tys. osób. Wyłączając miasta na prawach powiatu, gminą o największej liczbie mieszkańców jest gmina miejska Stargard Szczeciński – 69,6 tys. osób, a gminą o najmniejszej liczbie mieszkańców jest gmina Nowe Warpno – 1651 osób. Liczba ludności i powierzchnia wg GUS z 2010 roku.
Herb | Powiat | Ludność | Pow. (km²) |
---|---|---|---|
Koszalin | 107.948 | 98,34 | |
Szczecin | 405.606 | 300,55 | |
Świnoujście | 40.759 | 197,23 |
Herb | Powiat | Ludność | Pow. (km²) | Gęstość zaludnienia | Urbanizacja (%) | Liczba gmin miejskich | Liczba gmin miejsko-wiejskich | Liczba gmin wiejskich |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
białogardzki | 48.193 | 845,46 | 57 | 62,6 | 1 | 2 | 1 | |
choszczeński | 49.574 | 1327,52 | 37 | 48,0 | – | 4 | 2 | |
drawski | 57.353 | 1764,42 | 33 | 61,9 | – | 2 | 4 | |
goleniowski | 80.305 | 1615,64 | 50 | 53,3 | – | 3 | 3 | |
gryficki | 60.569 | 1017,37 | 60 | 50,5 | – | 3 | 3 | |
gryfiński | 82.727 | 1869,11 | 44 | 45,5 | – | 6 | 3 | |
kamieński | 47.672 | 1003,40 | 48 | 52,7 | – | 5 | 1 | |
kołobrzeski | 77.244 | 724,66 | 107 | 58,6 | 1 | 1 | 5 | |
koszaliński | 64.411 | 1668,42 | 39 | 21,6 | – | 3 | 5 | |
łobeski | 37.900 | 1065,13 | 36 | 53,1 | – | 4 | 1 | |
myśliborski | 66.972 | 1182,41 | 57 | 59,2 | – | 3 | 2 | |
policki | 70.380 | 665,28 | 106 | 52,7 | – | 2 | 2 | |
pyrzycki | 39.774 | 726,00 | 55 | 42,2 | – | 2 | 4 | |
sławieński | 57.251 | 1043,26 | 55 | 47,6 | 2 | – | 4 | |
stargardzki | 119.306 | 1519,97 | 78 | 66,5 | 1 | 4 | 5 | |
szczecinecki | 76.900 | 1765,39 | 44 | 63,4 | 1 | 3 | 2 | |
świdwiński | 48.205 | 1093,02 | 44 | 49,5 | 1 | 1 | 4 | |
wałecki | 54.023 | 1414,95 | 38 | 60,6 | 1 | 3 | 1 |
Na zasoby środowiska kulturowego województwa składa się 2893 zabytków nieruchomych oraz 1547 zabytków ruchomych wpisanych do rejestru zabytków, a ponadto obiekty w ewidencji konserwatorskiej. Na obszarze województwa znajdują się dwa obiekty uznane za pomnik historii: zespół katedralny w Kamieniu Pomorskim i zespół kościoła pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny Królowej Świata oraz średniowieczne mury obronne miasta w Stargardzie.
Układy staromiejskie o średniowiecznej metryce, które zachowały rozplanowanie z czasu lokacji. Składają się na nie kościoły farne, ratusze i zespoły zabudowy mieszczańskiej – głównie XIX-wiecznej, ale też kamienicami o metryce starszej XV–XVII-wiecznej. W dobrym stanie zachowały się układy staromiejskie w Cedyni, Darłowie, Dobrej koło Nowogardu, Lipianach, Maszewie, Mieszkowicach, Moryniu, Myśliborzu, Trzebiatowie, Trzcińsku-Zdroju i Wolinie. Odbudowywane są obecnie zespoły staromiejskie w Szczecinie, Stargardzie Szczecińskim i Kołobrzegu.
Na terenie województwa znajduje się liczna grupa miast z czytelnie zachowanymi murami obronnymi z wieżami, basztami, bramami i fosami pochodzącymi z okresu średniowiecza. Są to unikatowe w kraju zespoły pod względem liczby i walorów zabytkowych. Do najlepiej zachowanych należą mury w Drawsku Pomorskim, Koszalinie, Mieszkowicach, Pyrzycach, Reczu, Stargardzie Szczecińskim, Trzcińsku-Zdroju. Wśród nich zachowały się egzemplarze miejskiej architektury obronnej klasy europejskiej, jak na przykład Brama Świecka i Barnkowska w Chojnie, Brama Wolińska w Goleniowie, Brama Wałowa, Młyńska i Pyrzycka w Stargardzie Szczecińskim.
W części ośrodków wypoczynkowych utrzymała się architektura uzdrowiskowa związana z rozwojem pod koniec XIX wieku funkcji rekreacyjno-uzdrowiskowych, głównie w pasie nadmorskim (Świnoujście, Kamień Pomorski, Dziwnów, Kołobrzeg), a także w rejonach występowania leczniczych pokładów wód lub błot (Trzcińsko-Zdrój, Połczyn-Zdrój). Architektura ta nawiązuje do wzorców szwajcarskich i południowoniemieckich. Miejscowości te nadal pełnią funkcje uzdrowiskowo-wypoczynkowe, lecz znacznej degradacji ulega układ i zabudowa, czyli te elementy układu przestrzennego, które decydują o atrakcyjności wielu historycznych i tradycyjnych europejskich miejscowo ci uzdrowiskowych.
Zachowały się układy ruralistyczne (wiejskie) o średniowiecznej metryce o czytelnych układach lokacyjnych okolnicowych, owalnicowych lub ulicowych, z zachowaną zabudową zagrodową murowaną i ryglową z XIX wieku, z przykładami starszej XVIII-wiecznej zabudowy (np. w rejon Pyrzyc, pasa nadmorskiego).
Województwo zachodniopomorskie posiada zamki będące ośrodkami władzy książąt pomorskich i biskupów. Najbardziej okazałymi są Zamek Książąt Pomorskich w Szczecinie oraz Darłowie. Następne zamki znajdują się w Białogardzie, Swobnicy, Świdwinie. Relikty zamków mieszczą się w Dobrej koło Nowogardu, Drawnie, Starym Drawsku, Golczewie, Karlinie, Moryniu, Złocieńcu.
Na terenie województwa znajdują się rezydencje pomorskie, będące założeniami dworsko-pałacowo-parkowymi z folwarkami, wpisane są w krajobraz większości wsi pomorskich. Większość XIX-wieczna, ale także starsze, XVIII-wieczne rezydencje, jak np. unikatowe barokowe założenia w Świerznie i Niepołcku. Budowle rezydencjonalne prezentują charakterystyczny dla XIX wieku eklektyzm. Z wielu dawnych rezydencji pozostały tylko parki z cennym starodrzewem, jak na przykład park w Zatoni Dolnej, który ma walory ponadlokalne.
Od średniowiecza po XIX wiek obiekty sakralne były i pozostały dominantami w zabudowie miast i wsi. Najstarsze pomorskie obiekty sakralne datuje się na XII–XIII wiek. Należą do nich romańskie i wczesnogotyckie kościoły granitowe. Jest to grupa świątyń miejskich i wiejskich położonych w południowo-zachodniej części województwa, będąca kontynuacją tego typu budowli po zachodniej stronie Odry (między innymi w gminie Moryń, Chojna, Mieszkowice). Do budowli sakralnych o największych walorach zalicza się katedra w Kamieniu Pomorskim wraz z zabudową Osiedla Katedralnego i stargardzka kolegiata Najświętszej Marii Panny Królowej Świata oraz katedra NMP w Kołobrzegu. W rejonach północno-wschodnich województwa (charakterystyczne dla tych terenów) występuje ponad 70 wiejskich kościołów o konstrukcji ryglowej (głównie wiejskich) z XVII–XVIII wieku.
Na Pomorzu Zachodnim prowadziły działalność zakony cystersów, joannitów, norbertanów i templariuszy, które wybudowały w średniowieczu zespoły zabudowań klasztornych w Bierzwniku, Chwarszczanach, Cedyni, Kołbaczu, Marianowie, Jasienicy, Pełczycach, Rurce.
Na terenie województwa zachowało się wiele zabytki techników i przemysłu, które mają walory zabytkowe a jednocześnie są współcześnie użytkowane. Świadectwa rozwoju myśli technicznej są związane przede wszystkim z rozwojem przemysłu w XIX wieku, a obiekty militarne świadczą o strategicznym położeniu terenów woj. zachodniopomorskiego. Do pierwszej grupy należą młyny i wiatraki kontynuujące tradycje młynarskie sięgające średniowiecza. Działają małe elektrownie wodne i inne urządzenia hydrotechniczne budowane na większych rzekach regionu: Odrze, Redze, Inie, Drawie, Parsęcie. Funkcjonują zespoły urządzeń hydrotechnicznych rzeki Odry – system kanałów, śluz, jazów między innymi Polderu Cedyńskiego i Międzyodrza. Zachowały się kolejowe linie wąskotorowe, obecnie w większości zlikwidowane, a część funkcjonuje (linie Gryfice–Rewal i Koszalin–Wielino).
Do drugiej grupy zabytków sztuki militarnej należą umocnienia w rejonie Odry i Wału Pomorskiego, pasa nadmorskiego, pozostałości twierdzy kołobrzeskiej oraz zespół XIX-wiecznych fortów w Świnoujściu. Obiektami charakterystycznymi dla nadmorskiego położenia województwa są XIX-wieczne latarnie morskie (w Świnoujściu, Niechorzu, Kołobrzegu) oraz porty (w Szczecinie, Darłówku, Kołobrzegu).
Na ternie województwa występują licznie zabytki archeologiczne, będące świadectwem najdawniejszych dziejów Pomorza Zachodniego, jak na przykład grobowce megalityczne z epoki kamienia w rejonie Dolic, Przelewic; grodziska kultury łużyckiej, głównie z okresu wczesnego średniowiecza; cmentarzyska kurhanowe w rejonach Wolina, Dolic, Osiny, Przelewic, Trzebiatowa, koło Świelubia; cmentarzysko kurhanowe z kręgami kamiennymi w Grzybnicy koło Koszalina; grodzisko wyżynne, port wczesnośredniowieczny, cmentarzysko ciałopalne w Budzistowie.
W województwie zachodniopomorskim są 64 miasta, w tym 3 miasta z prawami powiatu.
Liczba ludności i powierzchnia według danych Głównego Urzędu Statystycznego z 31.12.2010 roku (podkreślone zostały siedziby powiatów ziemskich, wytłuszczone siedziby powiatów grodzkich):
Herb | Miasto | Ludność | Powierzchnia (km²) |
---|---|---|---|
Szczecin | 405.606 | 300,55 | |
Koszalin | 107.948 | 98,34 | |
Stargard Szczeciński | 69.633 | 48,08 | |
Kołobrzeg | 44.984 | 25,67 | |
Świnoujście | 40.759 | 197,23 | |
Szczecinek | 38.977 | 48,63 | |
Police | 33.951 | 37,23 | |
Wałcz | 25.942 | 38,17 | |
Białogard | 24.227 | 25,73 | |
Goleniów | 22.349 | 11,78 | |
Gryfino | 21.249 | 9,58 | |
Nowogard | 16.816 | 12,44 | |
Gryfice | 16.541 | 12,40 | |
Choszczno | 15.671 | 9,58 | |
Świdwin | 15.487 | 22,38 | |
Barlinek | 14.085 | 17,55 | |
Darłowo | 13.954 | 20,21 | |
Dębno | 13.862 | 20 | |
Złocieniec | 13.217 | 32,28 | |
Sławno | 13.020 | 15,83 | |
Pyrzyce | 12.693 | 38,79 | |
Myślibórz | 11.539 | 15,04 | |
Drawsko Pomorskie | 11.409 | 22,33 | |
Łobez | 10.459 | 11,75 | |
Trzebiatów | 10.131 | 10,25 | |
Kamień Pomorski | 9.094 | 10,74 | |
Połczyn-Zdrój | 8.372 | 7,22 | |
Chojna | 7.374 | 12,12 | |
Czaplinek | 6.897 | 13,62 | |
Sianów | 6.555 | 15,88 | |
Karlino | 5.816 | 9,40 | |
Międzyzdroje | 5.479 | 4,50 | |
Wolin | 4.842 | 14,47 | |
Borne Sulinowo | 4.675 | 18,15 | |
Bobolice | 4.343 | 4,77 | |
Resko | 4.329 | 4,49 | |
Kalisz Pomorski | 4.224 | 11,95 | |
Lipiany | 4.048 | 5,54 | |
Płoty | 4.035 | 4,12 | |
Barwice | 3.713 | 7,50 | |
Mieszkowice | 3.526 | 4,73 | |
Maszewo | 3.261 | 5,54 | |
Chociwel | 3.226 | 3,67 | |
Węgorzyno | 3.005 | 6,85 | |
Recz | 2.963 | 12,30 | |
Polanów | 2.917 | 7,37 | |
Dziwnów | 2.867 | 4,97 | |
Golczewo | 2.708 | 7,42 | |
Pełczyce | 2.681 | 13,07 | |
Mirosławiec | 2.671 | 2,13 | |
Tychowo | 2.480 | 4,1 | |
Trzcińsko-Zdrój | 2.455 | 2,33 | |
Gościno | 2.430 | 5,70 | |
Drawno | 2.382 | 5,03 | |
Człopa | 2.354 | 6,27 | |
Dobrzany | 2.339 | 5,34 | |
Dobra | 2.305 | 2,37 | |
Biały Bór | 2.219 | 12,82 | |
Ińsko | 2.026 | 7,48 | |
Tuczno | 1.900 | 9,21 | |
Cedynia | 1.624 | 1,67 | |
Moryń | 1.622 | 5,54 | |
Suchań | 1.436 | 3,57 | |
Nowe Warpno | 1.237 | 24,51 |
W 2007 r. produkt krajowy brutto woj. zachodniopomorskiego wynosił 46 904 mln zł, co stanowiło 4,0% PKB Polski. Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca wynosił 89,8% średniej krajowej, co plasowało zachodniopomorskie na 6. miejscu względem innych województw.
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie mieszkańca woj. zachodniopomorskiego w 3. kwartale 2010 roku wynosiło 3167,23 zł, co lokowało je na 6. miejscu względem wszystkich województw.
Według danych z 2008 roku na terenie województwa było zarejestrowanych 206,1 tys. prywatnych podmiotów gospodarczych, z czego 165,8 tys. stanowiły osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą. Było zarejestrowanych 12,4 tys. spółek handlowych, a 4,1 tys. z nich miało udział kapitału zagranicznego.
W końcu maja 2011 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w województwie obejmowała ok. 108,9 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 17,1% do aktywnych zawodowo.
W ciągu całego 2008 roku z obiektów znajdujących się na terenie województwa skorzystało 1 742 580 turystów, z których 21,8% stanowili turyści zagraniczni. Największy napływ turystów miał miejsce w czerwcu, lipcu i sierpniu, kiedy łączna liczba turystów wynosiła 45,7% z całego roku. W 2008 roku na terenie województwa znajdowało się 840 obiektów zbiorowego zakwaterowania, które posiadały 107 800 miejsc noclegowych. W województwie było 178 obiektów hotelowych mających 14 877 miejsc noclegowych. Najwięcej miejsc tj. 49 976 posiadały ośrodki wczasowe, których było 8342.
W 2008 r. na obszarze woj. zachodniopomorskiego było 59 624 gospodarstw rolnych, z czego 99,24% było gospodarstwami indywidualnymi. Najczęściej (tj. 12%) gospodarstwo miało areał wynoszący od 5 do 10 ha dla użytków rolnych. W 2009 r. użytki rolne obejmowały ogółem 925,3 tys. ha, z czego grunty orne stanowiły 76,3%, sady – 1,6%, łąki – 11,6%, pastwiska – 3,5%, pozostałe użytki – 7,0%.
Na terenie województwa utworzono 10 podstref trzech różnych specjalnych stref ekonomicznych.
Strefa | Miasto/gmina | Powierzchnia/liczba kompleksów |
---|---|---|
Pomorska Specjalna Strefa Ekonomiczna | miasto Stargard Szczeciński | 170,00 ha/4 kompleksy |
Słupska Specjalna Strefa Ekonomiczna | miasto Koszalin | 90,93 ha |
miasto Szczecinek | 95,51 ha | |
miasto Wałcz | 25,97 ha | |
Kostrzyńsko-Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna | miasto Barlinek | 5 kompleksów |
miasto Białogard | 2 kompleksy | |
gmina Gryfino | 57,59 ha/1 kompleks | |
gmina Goleniów | 64,78 ha/10 kompleksów | |
gmina Karlino | 72,18 ha/4 kompleksy | |
gmina Police (miasto Police) | 2 kompleksy |
Struktura demograficzna mieszkańców woj. zachodniopomorskiego wg danych z 31 grudnia 2007:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 1 692 271 | 100 | 870 319 | 51,43 | 821 952 | 48,57 |
wiek przedprodukcyjny (0–17 lat) | 329 706 | 19,48 | 160 630 | 9,49 | 169 076 | 9,99 |
wiek produkcyjny (18–65 lat) | 1 115 412 | 65,91 | 539 463 | 31,88 | 575 949 | 34,03 |
wiek poprodukcyjny (powyżej 65 lat) | 247 153 | 14,6 | 170 226 | 10,06 | 76 927 | 4,55 |
Struktura płci i wieku w województwie zachodniopomorskim wg danych z 30 czerwca 2008 roku:
W 2002 roku w powszechnym spisie ludności na 1 698 214 mieszkańców woj. zachodniopomorskiego przeważająca większość zdeklarowała narodowość polska. Największą grupą obywateli polskich w województwie należącą do mniejszości narodowej lub etnicznej była mniejszość ukraińska, do której należało 3703 osób, co stanowiło 0,218% ogółu mieszkańców. Drugą grupą była mniejszość niemiecka licząca 1014 osób, stanowiącą 0,0597% mieszkańców.
Tylko 1 osoba w woj. zachodniopomorskim zadeklarowała używanie w kontaktach domowych języka kaszubskiego, który jest językiem regionalnym Pomorza.
+ Mniejszości narodowe i etniczne (obywatele polscy) w 2002 r. w woj. zachodniopomorskim | Mniejszość | Liczba osób | Procentowy udział w województwie | Liczba osób deklarujących używanie w kontaktach domowych języka mniejszości | Procentowy udział w województwie |
---|---|---|---|---|---|
Mniejszość białoruska | 117 | 0,0069% | 39 | 0,0023% | |
Mniejszość czeska | 6 | 0,0004% | 11 | 0,0007% | |
Mniejszość litewska | 67 | 0,0039% | 23 | 0,0013% | |
Mniejszość łemkowska | 66 | 0,0039% | 25 | 0,0015% | |
Mniejszość niemiecka | 1014 | 0,0597% | 5581 | 0,3286% | |
Mniejszość ormiańska | 8 | 0,0005% | 13 | 0,0008% | |
Mniejszość romska | 699 | 0,0412% | 768 | 0,0452% | |
Mniejszość rosyjska | 221 | 0,0130% | 618 | 0,0364% | |
Mniejszość słowacka | 2 | 0,0001% | 12 | 0,0007% | |
Mniejszość tatarska | 9 | 0,0001% | 0 | 0,0000% | |
Mniejszość ukraińska | 3703 | 0,2180% | 2407 | 0,1417% | |
Mniejszość żydowska | 44 | 0,0026% | 3 | 0,0002% |
Na terenie województwa w 2008 roku znajdowało się 482 placówek bibliotecznych i 24 kina stałe. Działały 22 muzea, 12 teatrów i instytucji muzycznych, 15 galerii i salonów sztuki.
Największą biblioteką jest Książnica Pomorska im. Stanisława Staszica w Szczecinie, która 31 grudnia 2006 roku posiadała 1,05 mln książek i czasopism, a także 453,8 tys. pozycji ze zbiorów specjalnych.
Na liście produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi znajduje się 13 produktów z woj. zachodniopomorskiego:
Realizacją polityki oświatowej na terenie województwa kieruje Zachodniopomorski Kurator Oświaty. Kuratorium ma siedzibę w Szczecinie, posiadając także 2 delegatury: w Koszalinie i w Wałczu.
W 2008 r. w województwie funkcjonowały 22 szkoły wyższe, na których studiowało ogółem 78,2 tys. osób. Na obszarze woj. zachodniopomorskiego znajdowało się 475 szkół podstawowych, 254 gimnazjów, 41 liceów profilowanych, 125 techników, 116 liceów ogólnokształcących, 22 szkoły artystyczne, 127 szkół policealnych dla dorosłych. Największą zachodniopomorską uczelnią jest Uniwersytet Szczeciński, na którym wg danych z 30 listopada 2008 r. studiowało 30,1 tys. osób.
W roku akademickim 2007/08 na 10 tys. mieszkańców województwa przypadało 448,6 studentów.
Samorząd województwa prowadzi dwie placówki doskonalenia nauczycieli, których celem jest zapewnienie dostępu do różnorodnych form doskonalenia i dokształcania oraz kompleksowej informacji pedagogicznej. Na obszarze całego województwa działa Zachodniopomorskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli z siedzibą w Szczecinie, która ma także oddziały zamiejscowe w: Goleniowie, Gryficach, Myśliborzu, Pyrzycach i Świnoujściu. Na terenie powiatów: białogardzkiego, drawskiego, kołobrzeskiego, koszalińskiego, sławieńskiego, świdwińskiego, szczecineckiego i w Koszalinie działa Centrum Edukacji Nauczycieli w Koszalinie.
Na terenie województwa w 2008 roku we wszystkich dyscyplinach działało 643 klubów sportowych, w których ćwiczyło łącznie 43,1 tys. osób.
W najwyższych rozgrywkach krajowych w 2009 roku w Polskiej Lidze Koszykówki z woj. zachodniopomorskiego grają 2 drużyny: AZS Koszalin oraz Kotwica Kołobrzeg. W najwyższej lidze futsalu Ekstraklasie grał zespół Pogoń 04 Szczecin.
Największym obiektem sportowym w województwie jest Stadion Miejski w Szczecinie, który może pomieścić 17 783 osób. Stadion jest wykorzystywany do meczów piłki nożnej.
Organem uchwałodawczym jest Sejmik Województwa Zachodniopomorskiego, składający się z 30 radnych, którzy są wybierani przez mieszkańców województwa w 5 okręgach wyborczych. Siedzibą sejmiku województwa jest Szczecin. Sejmik wybiera organ wykonawczy województwa, którym jest zarząd województwa, składający się z 5 członków z przewodniczącym mu marszałkiem. W Koszalinie znajduje się także wydział zamiejscowy urzędu marszałkowskiego.
Marszałkowie Województwa Zachodniopomorskiego:
Terenowym organem administracji rządowej jest Wojewoda Zachodniopomorski, wyznaczany przez Prezesa Rady Ministrów. Siedzibą wojewody jest Szczecin, gdzie znajduje się urząd wojewódzki. Działa także delegatura urzędu w Koszalinie.
Wojewodowie Zachodniopomorscy:
Wicewojewoda:
Mieszkańcy województwa wybierają łącznie 20 posłów na Sejm w 2 okręgach wyborczych, nr 41 (Szczecin) i nr 40 (Koszalin). Mieszkańcy wybierają 4 senatorów w jednomandatowych okręgach wyborczych: nr 98, nr 98, nr 99, nr 100.
Do Parlamentu Europejskiego są wybierani 4 posłowie z okręgu wyborczego nr 13, który obejmuje także województwo lubuskie.
Jednomandatowe okręgi wyborcze do Senatu RP
Okręgi wyborcze do Sejmu RP
Okręgi wyborcze do sejmiku województwa
Teren województwa zachodniopomorskiego objęty jest właściwością dwóch sądów okręgowych (w Szczecinie i Koszalinie) oraz 18 sądów rejonowych. Prócz tego istnieją 3 wydziały zamiejscowe sądów rejonowych (Chojna, Pyrzyce, Police). W województwie znajduje się jeden Sąd Apelacyjny w Szczecinie, w którego obszarze właściwości znajdują się 3 sądy okręgowe. W Szczecinie znajduje się także wojewódzki sąd administracyjny. Sądom powszechnym na obszarze woj. zachodniopomorskiego towarzyszy 1 prokuratura apelacyjna, 2 prokuratury okręgowe, 21 prokuratur rejonowych.
Woj. zachodniopomorskie posiada 2 samorządowe kolegia odwoławcze (Koszalin, Szczecin) posiadające swoje obszary właściwości miejscowej.
Kategoria dróg | Łączna długość | % nawierzchni utwardzonej | % nawierzchni ulepszonej |
---|---|---|---|
Drogi krajowe | 1 141,4 km | 100% | 100% |
Drogi wojewódzkie | 2 114,9 km | 100% | 99,9% |
Drogi powiatowe | 7 872,5 km | 91,2% | 85,1% |
Drogi gminne | 7 111,6 km | 44,0% | 32,4% |
Razem (Σ) | 18 240,4 km | 74,4% | 67,2% |
Wg danych z 31 grudnia 2009 w woj. zachodniopomorskim było 18,2 tys. km dróg publicznych, w tym 1141 km dróg krajowych i 2115 km dróg wojewódzkich. 22,8% dróg krajowych i 13,7% dróg wojewódzkich przebiegało przez miasta.
Wg danych z 31 grudnia 2008 w woj. zachodniopomorskim było 855,3 tys. zarejestrowanych pojazdów, z czego 649,7 tys. stanowiły samochody osobowe, 106,9 tys. samochody ciężarowe, a 47,1 tys. motocykle.
W 2009 r. na zachodniopomorskich drogach miało miejsce 1818 wypadków drogowych, w których zginęło 206 osób, a 2237 osób zostało rannych.
Dla obszaru województwa zachodniopomorskiego został utworzony w Szczecinie oddział Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, który wykonuje zadania zarządcy dróg krajowych, ekspresowych i autostrad. Z obszaru jego działa został wyłączony odcinek 12 km drogi ekspresowej S3 przy granicy województwa, którym zarządza oddział GDDKiA w Zielonej Górze. Oddział GDDiKA w Szczecinie utworzył 7 rejonów (komórki organizacyjne): Koszalin, Lipiany, Nowogard, Stargard Szczeciński, Szczecin, Szczecinek, Wałcz, które wypełniają szczegółowe zadania.
Droga | Trasa | Obecna długość w województwie | Uwagi |
---|---|---|---|
3 | Świnoujście – Szczecin – Gorzów Wielkopolski – Zielona Góra – Lubin – Legnica – Bolków – Jelenia Góra – Jakuszyce – granica państwa | ? | – |
S3E65 | Świnoujście – Goleniów – Szczecin A6 (węzeł „Rzęśnica”) – ... – Szczecin A6 (węzeł „Klucz”) – Parnica – Gorzów Wielkopolski – Zielona Góra – A4 (Legnica) – Bolków – Lubawka – granica państwa | ? | istniejąca częściowo |
6E28 | granica państwa – Kołbaskowo – Szczecin – Goleniów – Koszalin – Słupsk – Lębork – Gdańsk – Łęgowo | ? | – |
A6 | granica państwa – Kołbaskowo – Szczecin S3 (węzeł „Rzęśnica”) | 29 km | istniejąca częściowo |
S6 | S3 (Goleniów) – Koszalin – A1 (Gdańsk) | 0 km | planowana |
10 | granica państwa – Lubieszyn – Szczecin – Stargard Szczeciński – Wałcz – Piła – Białe Błota – Wypaleniska – Przyłubie – Toruń – Lipno – Sierpc – Drobin – Płońsk | ? | – |
S10 | A6 (Szczecin) – Stargard Szczeciński – Wałcz – Piła – Bydgoszcz – Toruń – S7 (Płońsk) | 13,5 km | istniejąca częściowo |
11 | Kołobrzeg – Koszalin – Bobolice – Szczecinek – Piła – Poznań – Jarocin – Pleszew – Ostrów Wielkopolski – Kępno – Bytom | ? | – |
S11 | Kołobrzeg – Koszalin – Piła – Poznań – Ostrów Wielkopolski – Tarnowskie Góry – A1 | 0 km | planowana |
13 | Szczecin – Przecław – Rosówek – granica państwa | 10,6 km | – |
20 | Stargard Szczeciński – Drawsko Pomorskie – Szczecinek – Biały Bór – Miastko – Bytów – Żukowo – Gdynia | ? | – |
22 | granica państwa – Kostrzyn nad Odrą – Gorzów Wielkopolski – Wałcz – Człuchów – Starogard Gdański – Malbork – Elbląg – Grzechotki – granica państwa | ? | – |
23 | Myślibórz – Sarbinowo | 32,8 km | – |
25 | Bobolice – Biały Bór – Człuchów – Bydgoszcz – Inowrocław – Strzelno – Konin – Kalisz – Ostrów Wielkopolski – Oleśnica | ? | – |
26 | granica państwa – Krajnik Dolny – Chojna – Myślibórz – Renice 3 | 51 km | – |
31 | Szczecin – Gryfino – Chojna – Sarbinowo – Kostrzyn nad Odrą – Słubice | ? | – |
37 | Darłowo – Karwice 6 | 16 km | – |
93 | granica miasta (Świnoujście) – 3 (Świnoujście) | 14 km | – |
Zarządcą dróg wojewódzkich jest Zarząd Województwa Zachodniopomorskiego, który powołał jednostkę organizacyjno-budżetową Zachodniopomorski Zarząd Dróg Wojewódzkich w Koszalinie będący administratorem sieci dróg wojewódzkich. Zarządza on drogami wojewódzkimi o łącznej długości 2093,3 km, w zakresie planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg. Zarząd dróg utworzył 7 terenowych komórek organizacyjnych w postaci Rejonów Dróg Wojewódzkich (Białogard, Chojna, Drawsko Pomorskie, Gryfice, Koszalin, Pyrzyce, Stargard Szczeciński).
Wg danych z 31 grudnia 2009 r. na obszarze woj. zachodniopomorskiego było 1206 km linii kolejowych normalnotorowych, z czego 35,2% miało dwa lub więcej torów. Zelektryfikowanych było 62,5% wszystkich linii.
Wg danych z 2006 r. dwa dworce: Szczecin Główny oraz Stargard Szczeciński miały kategorię A dla PKP S.A. Oddział Dworce Kolejowe, co oznacza, że roczna odprawa podróżnych obejmowała powyżej 2 mln osób.
Największymi obiektami infrastruktury kolejowej w województwie są: szczeciński węzeł kolejowy i stargardzki węzeł kolejowy.
linie kolejowe czynne:
Na wybrzeżu województwa zachodniopomorskiego znajdują się cztery morskie porty handlowe: w Szczecinie, Świnoujściu, Kołobrzegu, Policach oraz 10 małych portów bałtyckich i 13 przystani rybackich. Na terenie województwa realizowane jest ok. 90% pasażerskiego ruchu promowego i 47% przeładunków w Polsce. Z uwagi na zły stan techniczny małe porty i przystanie wymagają kosztownych prac modernizacyjnych. Prawnie na terenie województwa ustalono 18 portów morskich i 8 przystani morskich.
Region ma dogodny układ śródlądowych dróg wodnych łączących porty ujścia Odry z krajami UE, a szczególnie z Niemcami. Aktualny stan zabudowy hydrotechnicznej drogi wodnej na odcinku Szczecin-Kostrzyn nad Odrą nie pozwala na pełne wykorzystanie jej możliwości transportowych.
Na terenie woj. zachodniopomorskiego utworzono 8 morskich przejść granicznych w: Darłowie, Dziwnowie, Kołobrzegu, Mrzeżynie, Nowym Warpnie, Trzebieży, Szczecinie i Świnoujściu.
Na obszarze województwa zlokalizowane są następujące lotniska:
Zachodniopomorska policja posiada 17 jednostek powiatowych i 3 miejskie.
Wskaźnik wykrywalności sprawców przestępstw stwierdzonych w 2009 r. w województwie wynosił 68,6%, gdzie najwyższa wykrywalność dotyczyła powiatów: drawskiego (87,7%), choszczeńskiego (86,2%), szczecineckiego (84,0%), a najniższy w Szczecinie (55,1%).
Główną siedzibą straży pożarnej jest Komenda Wojewódzka Państwowej Straży Pożarnej w Szczecinie. Prócz niej w województwie działa 17 komend powiatowych PSP oraz 3 komendy miejskie. Prócz nich wg danych z lutego 2011 r. w ramach krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego w województwie działa 160 jednostek Ochotniczej Straży Pożarnej.
Na terenie województwa w Bornem Sulinowie znajduje się Ośrodek Szkolenia PSP.
Zachodniopomorskie jako 1 z 7 województw należy do Pomorskiego Okręgu Wojskowy.
Nad wybrzeżem województwa znajdują się 2 bazy morskie: port wojenny Kołobrzeg, port wojenny Świnoujście.
W 2009 r. na obszarze województwa znajdowały się 32 szpitale ogólne, w których leczyło się 312,3 tys. osób.
Wg danych z 31 grudnia 2008 r. w województwie działały 87 zespoły ratownictwa medycznego.
Umowy, porozumienia i listy intencyjne zawarte przez Województwo Zachodniopomorskie:
Większość województwa położona jest w Euroregionie Pomerania, fragmenty także w euroregionach: Pro Europa Viadrina i Bałtyk.
Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-16 14:07:57