Rudna (województwo dolnośląskie)

Rudna (niem. Raudten) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lubińskim, w gminie Rudna.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie legnickim.

Miejscowość jest siedzibą gminy Rudna.

Położenie

Rudna leży we wschodniej części Wzgórz Dalkowskich nad rzeką Rudną i uchodzącą do niej Kalinówką. Na zachód od miejscowości znajduje się zbiornik Żelazny Most.

Komunikacja

We wschodniej części wsi przebiegają: Linia kolejowa nr 273 – Szczecin Główny-Wrocław Główny i Linia kolejowa nr 289 – Rudna Gwizdanów-Legnica. W miejscowości znajdują się dwie stacje: Rudna Miasto i Rudna Gwizdanów. Wieś jest lokalnym węzłem drogowym, tu stykają się drogi:

• droga wojewódzka nr 292
• droga wojewódzka nr 323
• droga wojewódzka nr 331
• droga wojewódzka nr 332

Historia

Pierwsze wzmianki pochodzą z XIII wieku (grodzisko w Starej Rudnej), w drugiej połowie tego wieku zbudowano tu zamek. Osada szybko rozrastała się i przed 1339 otrzymała prawa miejskie. Miasto pełniło rolę ośrodka administracyjnego i gospodarczego zaplecza dla okolicznego rolnictwa. Tereny te od 1329 były pod zwierzchnictwem Czech, od 1526 Habsburgów, a od 1742 w Prusach. Do 1932 roku wchodziła w skład powiatu ścinawskiego. W 1871 powstało połączenie kolejowej z Legnicą i Głogowem, a trzy lata później z Wrocławiem. Od tego czasu nastąpił szybki rozwój miasta. Zniszczenia w 1945 przyczyniły się do utraty praw miejskich. W 1974 uruchomiono największą w kraju kopalnię rud miedzi i Zakład Wzbogacania Miedzi "Rudna".

Zabytki i obiekty historyczne

• Późnogotycki kościół pw. św. Katarzyny z 1474-1500 (od 1953 parafialna cerkiew prawosławna pw. Podwyższenia Krzyża Świętego).
• Neogotycki kościół parafialny pw. św. Trójcy z 1859-1862, z wyposażeniem z okresu budowy. Wcześniejszy wybudowano w 1707, po przekazaniu protestantom kościoła pw. św. Katarzyny.
• Ratusz z 1773 (zburzony w 1945, rekonstrukcja z lat 90. XX wieku).

Nieistniejące obecnie

• Pałac z XVII rodu von Niebelschutz, rozebrany w latach 50. XX wieku.
• Cmentarz ewangelicki z kaplicą pogrzebową, rozebraną w 1972

Miejsce urodzenia w 1585 pisarza i poety Johanna Heermanna, ochrzczonego w miejscowym kościele ewangelickim (obecnie jest to świątynia prawosławna – cerkiew pw. Podwyższenia Krzyża Świętego).

Zobacz też: Rudna, Rudna Mała, Rudna Wielka