Dyniska

Dyniska – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie tomaszowskim, w gminie Ulhówek.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Wieś wymieniana w źródłach po raz pierwszy w 1449 r. pod nazwą Deniska. Do znanych z nazwiska właścicieli należeli: rodzina Nosów w XV w., Gdeszyńscy w XVI w., Dzierżkowie w XVIII w., w końcu Skolimowscy od poł. XIX w. do 1939 r.

Jednym z właścicieli był Julian Skolimowski, oficer szwoleżerów i uczestnik powstania listopadowego. Podczas powstania styczniowego dwór w Dyniskach, leżący w Galicji przy granicy z Królestwem służył powstańcom jako baza. Tutaj leczyli się i ukrywali ranni powstańcy. Dwór był także ośrodkiem życia kulturalnego. W latach 50. XIX w. bywał tu Franciszek Liszt, który udzielał lekcji muzyki. W 1886 r. przebywał kilka miesięcy u Skolimowskich Artur Grottger oraz jego narzeczona, Wanda Monné. Ulubionym miejscem ich spotkań była stojąca pośród pól samotna sosna.

Przed II wojną światową wieś zamieszkiwali głównie Ukraińcy, wysiedleni w 1947 r. w ramach akcji "Wisła" do ZSRR i na Ziemie Zachodnie. Po wojnie teren nieistniejącego dworu zajął PGR. Z dawnych czasów pozostało jedynie kilka dziewiętnastowiecznych nagrobków na miejscowym cmentarzu i zrujnowana kapliczka św. Jana Nepomucena, zbudowana przez Skolimowskich. Sosna, pod którą Grottger spotykał się z narzeczoną, zwana tutaj sosną Grottgera, stała na terenie wsi do 2011 r., kiedy to runęła pod naporem silnych wiatrów.

W latach 1988-1992 w Dyniskach wybudowano kościół pw. św. Antoniego.