Rozniszew

Rozniszew dawniej też Rożniszów lub Rożniszew – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie kozienickim, w gminie Magnuszew.

Siedziba parafii pw. Narodzenia NMP, dekanat głowaczowski, diecezja radomska. We wsi jest szkoła podstawowa i OSP.

Historia

Niewielka parafia, wyłączona zapewne z mniszewskiej, a założona najwcześniej w XIV w. Dokument erekcyjny nie jest znany.

1359 - Kazimierz Wielki odstąpił Siemowitowi III 4 zapilickie parafie: m.in. Rozniszew - które należały do diecezji poznańskiej (później dekanat Warka).

W 1383 r. - na gruntach wsi Rozniszew należącej do norbertanek lokowano miasto Mniszew (wieś Mniszew istniała już w XII w.).

Przez Rozniszew przechodził Trakt Królewski (Gościniec Czerski) z Warszawy przez Górę Kalwarię, Konary, Przylot, Ostrołękę, Pilicę, - (przeprawa przez rzekę - początkowo bród a od XVII w. most) po drugiej stronie Boguszków, Rozniszew, Grzybów, Wola Magnuszewska i dalej do Kozienic, Puław.

W latach 1576-1819 właścicielami wsi Rozniszew byli Giżyccy (herbu Gozdawa).

1603 - wizytacja biskupa poznańskiego Goślickego. W Rozniszewie był wtedy kościół drewniany pod wezwaniem św. Urszuli i Towarzyszek (Undecim Milia Virginum - Jedenastu Tysięcy św. Panien). Do parafii należały Zagroby tworząc razem niewielką parafię. W księgach biskupich bliższe wiadomości są dopiero od ok. 1531 r.

Plebania miała w uposażeniu (wraz z wikariuszem i nauczycielem) folwark i dwa gospodarstwa kmiece w Rozniszewie, lecz zajęte przez patrona Marcjana Giżyckiego, oraz dziesięciny folwarczne i kmiece z obu wsi parafii (tj. Rozniszew i Zagroby), częściowo również zajęte przez patrona. W Rozniszewie była szkoła, której rektorem był Florian z Grabkowa a kantorem Jan Chojecki.

1795 rok III rozbiór Polski - północna granica zaboru austriackiego oparta na prawobrzeżnej Pilicy i Wiśle. Zapilicze znalazło się w zaborze austriackim.

1863 - powstanie styczniowe - 14 V 1863 r. - bitwa pod Rozniszewem Oddziału Kononowicza. Zginęło 15 powstańców, którzy są pochowani na cmentarzu w Rozniszewie (pomnik). Rosjan w tej potyczce zginęło 70.

rok 1880 - gmina i parafia Rozniszew - wystawiono murowany kościół (1880-95) w stylu neogotyckim. Do Dóbr Rozniszewkich należał min. folwark Anielin.

1917 - W pobliżu wsi mieszkańcy usypali kopiec poświęcony Kościuszce.

W okresie II wojny światowej działała placówka AK (Obwód Kozienice - V “Północ”) W czasie walk na przyczółku warecko-magnuszewskim kościół został zburzony i odbudowany w latach 1947-72.

Do 1954 roku istniała gmina Rozniszew. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa radomskiego.