Malnia

Malnia (dodatkowa nazwa w j. niem. Mallnie, 1936-45 Odergrund) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie krapkowickim, w gminie Gogolin.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.

Historia

• Ok. 1300 r. – wioska wymieniona jako „Malna” w „Liber fundiationis episcopatus Vratislaviensis” („Księga uposażeń biskupów wrocławskich”) w związku z koniecznością uiszczania dziesięciny.
• 16 lutego 1302 r. – w dokumencie papieża Bonifacego VIII wioskę wymieniono jako „Malne”, w związku z koniecznością płacenia dziesięciny. na rzecz klasztoru cystersów w Jemielnicy.
• 1679 r. – w aktach wizytacyjnych diecezji wrocławskiej odnotowano, że mieszkańcy wioski Malnia („pago Malnia”) są zobowiązani do świadczeń na rzecz parafii w Otmęcie, obejmujących 15 korców pszenicy i 15 korców owsa. Również niektórzy indywidualni mieszkańcy wioski mieli obowiązek dostarczania parafii trzech transportów drewna.
• 1836 r. – utworzenie szkoły katolickiej należącej do parafii Otmęt, dla dzieci z Malni, Odrowąża, Choruli oraz Górażdży.
• 1925 r. – na wzgórzach między Malnią a Chorulą odkryto cmentarzysko z okresu wpływów rzymskich.
• 1945 r. – ponowne otwarcie szkoły, zdewastowanej w czasie wojny; uruchomiono także przedszkole.
• 1957 – decyzja o budowie kościoła w Malni.
• 10 września 1972 r. – uroczyste otwarcie nowo zbudowanego budynku Szkoły Podstawowej.
• 1977 – 1978 r. – rekonstrukcja w Malni zabytkowego drewnianego kościoła pw. św. Franciszka z Asyżu, przeniesionego z Kostowa koło Kluczborka.
• 15 października 1978 r. – uroczyste poświęcenie kościoła w Malni (dolnego) pw. Podwyższenia św. Krzyża przez Ordynariusza Opolskiego bpa Alfonsa Nossola.
• 1979 r. – poświęcenie i postawienie na tarasie przed drewnianym kościołem krzyża misyjnego.
• 1980 r. – oddanie do użytku cmentarza parafialnego.
• 1 sierpnia 1981 r. – powstanie parafii, obejmującej wioski Malnię i Odrowąż.
• 1991 r – założenie orkiestry parafialnej.
• Lipiec 1997 r. – wielka powódź zalała część Malni.
• 13 czerwca 1999 r. – papież Jan Paweł II beatyfikował pochodzącego z Malni ojca Józefa Cebulę OMI, który w 1941 roku oddał życie za wiarę.
• 23 marca 2002 r. – uroczyste obchody setnej rocznicy urodzin bł. o. Józefa, którym przewodniczył abp Alfons Nossol.
• 2003 r. – uroczyste obchody 700-lecia Malni.
• 2003 r. – Malnia przystępuje do programu „Odnowa Wsi”
• 2010 r. – powódź zalała część Malni.

Nazwa miejscowości

Nazwę Malnia, pierwotnie Malnie, wywodzi się od określenia „malinie”, oznaczającego pierwotnie miejsce na którym rosną maliny. Stanowi więc skróconą fonetycznie pod wpływem gwarowym formę, gdzie nastąpił zanik samogłoski „i”, występującej po spółgłosce „l”. Po raz pierwszy występuje jako „Malna”, a następnie jako „Malne”. Jungnitz, w Aktach wizytacyjnych diecezji wrocławskiej z 1679 r., używa nazwy „Malnia”, a Knie, w 1845 r. podaje nazwę „Malnie”. Niespełna dwadzieścia lat później, Triest pisze o „Mallnie”. W 1936 r. zmieniono nazwę miejscowości Malnie na „Odergrund”. Obowiązywała ona do 1945 r. Od tego czasu funkcjonowała dawna, historyczna nazwa wioski: „Malnie”. Zmieniono ją na „Malnia” na mocy Zarządzenia ministra-szefa Urzędu Rady Ministrów z dnia 11 grudnia 1996 r. w sprawie ustalenia i zmiany nazw niektórych miejscowości.

Kościół parafialny

Kościół konsekrowany 15.10.1978 r. przez ks. bp Alfonsa Nossola. Parafia erygowana 20.07.1981 r. pw. Podwyższenia Krzyża Świętego (z górnym kościołem drewnianym pw. Franciszek z Asyżu), wyłączone z par. Wniebowzięcia NMP w Krapkowicach – Otmęcie.

Kościół dolny wybudowany w latach 1976-1978, dzięki staraniom otmęckiego proboszcza ks. prałata Franciszka Duszy. Z kolei kościół górny stanowi drewniany kościółek poprotestancki pw. świętego Franciszka, wzniesiony w latach 1801-1804 w Kostowie koło Kluczborka. Kiedy jednak po 1965 roku został opuszczony przez gminę ewangelicką, zdecydowano go w 1977 roku rozebrać i przenieść stamtąd do Malni, by go ponownie zrekonstruować.

Plac kościelny zdobi ogród Matki Boskiej Fatimskiej, skwer upamiętniający budowniczych kościoła i Rok 2000, skwer Matki Bożej Bolesnej oraz murowana dzwonnica z trzema dzwonami (św. Ludwig, św. Anna i św. Michał). Tuż obok kościoła znajdują się dwie kapliczki. Pierwsza kaplica przedpogrzebowa – Wszystkich Świętych, a druga – poświęcona wywodzącemu się z Malni błogosławionemu o. Józefowi Cebuli (1902-1941). Ta wyjątkowa postać zginęła śmiercią męczeńską w obozie koncentracyjnym w Mauthausen i została wyniesiona na ołtarze przez papieża Jana Pawła II 13.06.1999 r. w Warszawie podczas beatyfikacji 108 męczenników z czasów II wojny światowej.

Proboszczowie parafii:

• ks. Kazimierz Świstek 1981 – 1989,
• ks. Jan Kołodenny 1989 – 1997,
• ks. Hubert Skomudek 1997 – 2005,
• ks. dr Marian Obruśnik 2005 – 2010,
• ks. Hubert Sklorz (od sierpnia) 2010.

Księża wywodzący się z parafii: bł. o. Józef Cebula OMI, o. Józef Bonkosz SVD, ks. dr prałat Albert Glaeser, o. Gerhard Dieter Glaeser OFM, ks. prof. dr hab. Zygfryd Glaeser, ks. Waldemar Chudala, ks. Arkadiusz Nogielski, ks. Ryszard Simon, br. Klaudiusz Piotr Namysło OFM.

Siostry zakonne pochodzące z parafii: S.M. Ambrozja Józefina Sappok, CSSFB; S.M. Maura Martha Beer, SFCC; S.M. Deogratia Cäcilia Parucha, SFCC; S.M. Beronia Amalie Sappok, OSF; S.M. Rudolfina Eryka Nagel, OSF; S.M. Kalasancja Klara Bonkosz, SFCC; S.M. Waleria Elżbieta Bonkosz, SSpS; S.M. Edyta Jadwiga Bonkosz, CSSE; S.M. Patrycja Klara Marcinek, BMV; S.M. Herenia Filipina Gabor S.M. Teopista Franziska Tkocz, SFCC; S.M. Rozaria Nowak, CSSE; S.M. Frontina Helena Parucha, OSF; S.M. Sylwia Małgorzata Łucja Gabor, SSpS.

Położenie

Malnia leży na 50°31' szerokości geograficznej północnej i na 17°58' długości geograficznej wschodniej. Wioska położona jest na terenie o rzeźbie niskofalistej, w której zaznaczają się trzy jednostki wysokościowe:

• tereny niskopołożone – płaska dolina cieku wodnego o nazwie Abisynia – dopływu Odry obejmująca północno-zachodnią część wsi. Występują tu tereny płaskie o słabym odpływie
• tereny słabo nachylone i płaskie położone wyżej w południowo-zachodniej części wsi
• tereny wznoszące się dość stromo w kierunku wschodnim, posiadające płaski wierzchołek, zajmujący wschodnią część wsi.

Kościół w Malni wraz z cmentarzem leży na wysokości 175 m nad poziomem morza.

Malnia leży na prawym brzegu Odry, w jej bezpośrednim zasięgu wschodnim.

Obszar Malni wynosi 444 ha, w tym 325 ha to grunty orne, 26 ha zajmują łąki, 22 ha to obszary wodne. Drogi zajmują 25 ha, tereny zabudowane 19 ha, tereny zadrzewione 1 ha, lasy 8 ha, powierzchnia skalista, to 4 ha oraz 14 ha, to nieużytki.

Wioskę przecina droga prowadząca z Opola w kierunku Krapkowic. Od strony wschodniej jej granicę wytycza autostrada A 4.