Równe (województwo podkarpackie)

Równe – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Dukla.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie krośnieńskim.

W Równem urodził się Józef Długosz, żołnierz AK, działacz organizacji Wolność i Niezawisłość oraz Stanisław Uliasz, filolog, rektor Uniwersytetu Rzeszowskiego.

Historia

W Równem znaleziono ślady osadnictwa z epoki brązu (1300-800 lat p.n.e.), które świadczą o starym rodowodzie tej miejscowości.

Równe założone zostało jako wieś królewska przez króla Kazimierza Wielkiego na prawie magdeburskim w 1352 roku. Zasadźcą był sanoczanin Dytmar.

Biskup przemyski Eryk z Winsen herbu Mora w 1386 r. wydał w Krośnie dokument o założeniu wsi. Na jego mocy oddał Michałowi sołtysowi z Równego gaje położone nad rzeką „Jesso” za 22 grzywien polskich i pozwolił na założenie wsi Byskopeswalt.

Maria Andegaweńska nadała biskupstwu 2 kwietnia 1384 roku pięć włości: Równe, Brzozów, Cergową, Domaradz w ziemi sanockiej oraz Radymno w przemyskiej. Otrzymał je biskup Eryk z Winsen.

Równe zniszczone zostało w 1624 roku przez Tatarów i w 1657 roku przez Węgrów Jerzego II Rakoczego.

Pod koniec XIX wieku wykryto tu złoża ropy naftowej (obecnie w zdecydowanej większości wyeksploatowane).

W 1860 roku dzierżawcą wsi była Maria z Chłędowskich Pomezańska, siostra Adama Tomasza Chłędowskiego i Walentego Chłędowskiego.

Od 1867 roku wieś należała do powiatu krośnieńskiego, a przedtem do sanockiego.

W czasie I i II wojny światowej toczyły się tu zacięte walki: m.in. w czasie bitwy o Przełęcz Dukielską.

W 1943 roku oddział por. Franciszka Kochana Obłońskiego OP-15 AK napadł na kopalnie Równe i w 1944 roku w ramach akcji Burza rozbił na Górze Rogowskiej niemieckie tabory. W odwecie Niemcy rozstrzelali 10 zakładników.

Zabytki

• Kościół neogotycki z 1905 roku wg projektu Sławomira Odrzywolskiego, częściowo barokowy wystrój wnętrza (prawy boczny ołtarz z 1730 roku) nie zachowany - przeniesiony do jednego z kościółków bieszczadzkich.
• Pomnik mieszkańców zamordowanych przez Niemców w lipcu 1944 roku na cmentarzu parafialnym w Równem.

Bibliografia

• J. Michalak, Dukla i okolice, Krosno 1996, s. 66-67