Załuż

Załuż – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Sanok, nad Sanem.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego.

Historia

Z 1433 r. istnieje pierwsza wzmianka o istniejącej wsi Załuż informująca, że Sidora pan pod przymusem wyprawił na wojnę. W pobliżu ruiny zamku Sobień nadanego w roku 1389 przez Władysława Jagiełłę rycerskiemu rodowi Kmitów. W roku 1417 na zamku odbyły się zaślubiny Władysława Jagiełły z Elżbietą Granowską. W 1479 r. rozgraniczono Załuż od Hołuczkowa i usypano kopce graniczne, a w 1494 r. rozgraniczono go od zamku Sobień.

W XV w. Załuż wielokrotnie był wymieniany jako wieś szlachecka w dobrach Kmitów należąca do zamku Sobieńskiego. Po 1580 r. Załuż przejęli Stadniccy z dawnymi dobrami Kmitów. W 1672 r. podczas najazdu tatarskiego w tej wsi ocalały 3 domy. W 1731 r. właścicielami Załuża byli Ossolińscy, a od 1799 r. do 1946 r. Krasiccy z Leska.

W październiku 1939 Załuż został włączony do sowieckiej strefy okupacyjnej w obwodzie drohobyckim.

W Załużu znajduje się cmentarz wojenny, na którym pochowani są żołnierze słowackiej rychlej skupiny, z grupy dowodzonej przez Wolfganga Corettiego, którzy zginęli w tym miejscu podczas forsowania linii Mołotowa w czerwcu 1941. W roku 2005 na cmentarzu spoczęli również żołnierze czechosłowackiej brygady desantowej ekshumowani z cmentarza w Woli Sękowej. Cmentarz został odnowiony środkami władz słowackich.

29 lipca 1944 Załuż został zdobyty przez wojska radzieckie.

Archeologia

Odnaleziono monetę rzymską cesarza Hadriana.

Zabytki

• kościół pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy
• dwór z XVII wieku z parkiem
• ruiny sowieckich żelbetowych schronów bojowych z lat 1940 -1941. Obiekty te wchodziły w skład samodzielnego punku oporu Załuż, chroniącego przeprawy kolejowej na Sanie.

Galeria

• 

  Cmentarz z mogiłami żołnierzy słowackich poległych podczas II wojny światowej