Łąg

Łąg (kaszb. Łãg, niem. Long) – duża wieś borowiacka w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie chojnickim, w gminie Czersk w pobliżu linii kolejowej Tczew-Starogard Gdański-Chojnice i na trasie drogi krajowej nr 22.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Historia

Okres wczesny

Jak wskazują publikacje, najstarsze ślady osadnictwa pochodzą z okresu wczesnej epoki żelaza tzw. kultury wschodniopomorskiej (650-100 p.n.e.). Z tego okresu pochodzi 10 grobów skrzynkowych z płasko łupanych płyt piaskowca. Trzeba przyznać że nie prowadzono poważnych prac na tym terenie uznając znalezisko za typowe dla tego terenu bo i wcześniejsze ślady {z epoki łużyckiej 1200-650 p.n.e.] odnaleziono w postaci kamiennych kręgów w pobliskim Złym Mięsie (zniszczone przed 1877 r.), Starzyskach (zniszczone w 1875 r.) i w bardziej znanych Odrach. Jeśli się weźmie pod uwagę, że prastary Łąg musiał znajdować się nad brzegiem jeziora, co sugerują stare zapiski i badania geologiczne, oraz obecne ukształtowanie terenu i zasypany w końcu XX w. były staw przeciwpożarowy. To można przyjąć że istniały tu dobre warunki do jeszcze wcześniejszego osadnictwa. Z zapisków historycznych wynika że do 1330 r. Łąg z Czerskiem, Brusami i Wielem należał do kasztelanii zaborskiej. Po 1330 wszedł w skład komturstwa tucholskiego co zapoczątkowało okres panowania Krzyżaków. Pierwszy zachowany dokument lokacyjny pochodzi z 1354 r. W nim to Wojciech Doryng i stryj jego Paweł nadali sołtysom Tomaszowi i Hieronimowi 60 włok ziemi. Otrzymano też przywilej odprawiania 2 mszy w tygodniu. W tym też czasie zaczęto wznosić w Łęgu pierwszą drewnianą kaplicę. O tym wydarzeniu opowiada jedna z trzech legend dotyczących łęzkiego kościoła. W 1385 r. komtur Rudriiger von Elzer zapisał mieszkańcom wsi 6 nowych włók ziemi. W tym czasie przez Łąg przebiegał już szlak handlowy i były tu 4 karczmy i "Sucha Buda" (hotel) i bar ,,Staro Wiejski" jak wspomina kronikarz.

I Rzeczpospolita

Za czasów I Rzeczypospolitej Łąg jest wsią królewską należącą do starostwa tucholskiego. W 1570 r. w Łęgu były 3 karczmy kościół i 11 gburów. Rok 1655-początek potopu szwedzkiego przyniósł wyludnienie wsi, której mieszkańcy w obawie przed represją i grabieżą Szwedów chowali się w borach. Po odejściu zaborców Łąg pozostał zniszczony i ograbiony. Opowiada o tym kolejna z łęzkich legend. W 1664 były w wiosce 4 karczmy i "pełniono straż leśną w puszczy i barci leśnej".

Okres pruski

II połowa XIX i początek XX w. to okres dynamicznego rozwoju Łęga we wszystkich dziedzinach. Od 15 lutego 1859 łęski kościół stał się samodzielną parafią (dotychczas filialny kościół parafii Czersk). W 1867 r. wieś nawiedziła epidemia cholery, zapewne ostatnia tego typu na Pomorzu. Stąd nad bocznym wejściem do kościoła widzimy namalowany wizerunek św. Rocha, patrona od zarazy i zwierząt. W 1870 wybudowano przez wieś kolej "Wschodnią" (Chojnice-Tczew). W 1877 powstał Bank Ludowy oraz Towarzystwo Rolnicze (kółko rolnicze). W latach 1877-1882 parafia po śmierci (zagadkowym zniknięciu) proboszcza pozostawała bez kapłana. 14 I 1882 przybył do parafii oczekiwany nowy proboszcz ks. Augustyn Worzałła. On to w latach 1885-87 wybudował obecny kościół w Łęgu i był animatorem wielu społecznych działań. W 1884 wieś liczyła 1087 ha powierzchni, miała 329 budynków w tym 134 mieszkalne. Żyło w niej 1025 katolików, 61 ewangelików i kilka rodzin żydowskich. 14 stycznia 1894 r. powołano polsko-chrześcijańskie towarzystwo ludowe "Oświata". W roku 1898 wybudowano młyn parowy, który służył mieszkańcom do lat 70 XX w. (obecnie hotel -restauracja "Stary Młyn"). W 1904 powstało Polskie Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół" gniazdo "Łąg", a 17 października 1905 r. druhowie z OSP podpisali oficjalnie swój statut (zarejestrowany 27 X 1905). Rok 1920 przyniósł powrót wsi do państwa polskiego.

Od dwudziestolecia międzywojennego do teraźniejszości

W latach 1928-30 wybudowano przebiegającą przez Łąg "kolej francuską" (Bydgoszcz-Kościerzyna-Gdynia) i od tego czasu we wsi krzyżują się dwa szlaki kolejowe choć nigdy nie przyniosło to dla Łęga większych profitów. W wrześniu 1939 r. Łęga i okolic broniła grupa operacyjna "Czersk" pod dowództwem gen. bryg. Stanisława Grzmota Skotnickiego. Okres II wojny światowej to kolejny czas zniszczeń i prześladowań. We wsi znajdowała się placówka żandarmerii, która dawała się we znaki ludności polskiej (tablica ku czci zamordowanych znajduje się w wejściu głównym kościoła).

49 armia 2 Frontu Białoruskiego wyparła z Łągu Niemców 22 lutego 1945 r. Rok 1956 to budowa nowej szkoły podstawowej (9 12 2005 oddano do użytku nową salę gimnastyczną przy zespole szkół). We wrześniu 1999 otwarto nowy Ośrodek Kultury z biblioteką i remizą OSP. Dziś sołectwo Łąg liczy 607 hektarów i 1259 mieszkańców.