Rostki (powiat piski)

Rostki (niem. Rosiken) – wieś mazurska w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie piskim, w gminie Pisz, położona nad jeziorem Rostki, 2 km od tra­sy Orzysz-Ełk. W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie suwalskim.

Historia

Wieś powstała w ramach kolonizacji Wielkiej Puszczy. Wcześniej był to obszar Galindii. Wieś ziemiańska, dobra służebne w posiadaniu drobnego rycerstwa (tak zwani wolni, ziemianie w języku staropolskim), z obowiązkiem służby rycerskiej (zbrojnej). W XVI w. wieś wymieniana pod nazwą Bartosze (Bartuschen) i narażała do parafii w Piszu . Później miejscowość należała do parafii w Klusach.

Wieś lokowana w 1483 r., gdy Jerzy Raimmg von Ramung wystawił przywi­lej dla niejakiego Grzegorza, nadając mu 12 łanów na prawie magdeburskm z obowiązkiem jed­nej służby, oraz 10 latami wolnizny. Wolni otrzymali możli­wość samodzielnego polowa­nia, jednakże musieli z upolowa­nych bobrów i kun dostar­czać Krzyżakom skóry, za od­powiednia opłatą. W przywi­leju przyznano niższe sądow­nictwo w granicach swoich dóbr do 4 szelągów. Wolni zobowiązani byli do od­dawania płużnego w wyso­kości 2 korców żyta i tyleż pszenicy, a zwolnieni z bu­dowy i naprawy zamku oraz szarwarku za opłatą. Mogli otrzymać zezwolenie na zakładanie pasiek w ogro­dach i w granicach dóbr oraz mogli zajmować się wolnym rybołówstwem za pomocą saków. powtórna lokacja nastąpiła już rok później, bowiem w 1484 r., wieś służebna Rostki, lokowana była przez komtura Erazma von Reitzensteina na 40 łanach na prawie magdeburskim, z obowiązkiem jednej służby zbrojnej, z 10. letnim okresem wolnizny. Możliwe, że drugi przywilej dotyczył także nowych, powiększonych łanów. Przywilej otrzymał niejaki Marcin za wierną służbę zakonowi krzyżackiemu. Nadane dobra leżały w dawnych granicach (z więc wieś istniała już wcześniej pod nazwą Bartosze, wywodzącą się od poprzedniego właściciela) między rzeczkami Czarna Struga oraz Wilkus. Nowy właściciel i nowa lokacja wskazuje, ze pierwsza kolonizacja gruntów puszczańskich nie powiodła się z nieznanych przyczyn.

Rostki były wymienione w popisie wojskowym z 1519 r. W październiku 1656 r. siedemnastu mieszkańców, w tym 8 kobiet zostało uprowadzonych przez Tatarów.

W dniu 16 lipca 1938 roku ówczesna niemiecka władza nazistowska Prus Wschodnich dokonała zmiany historycznej nazwy Rosiken na Krigstin. W tym czasie Rostki podlegały rewirowi w Grzegorzach.

Zobacz też: Rostki, Rostki Bajtkowskie, Rostki Skomackie, Rostki Wielkie, Rostki-Daćbogi, Rostki-Piotrowice

Bibliografia

• Grzegorz Białuński: Kolonizacja "Wielkiej Puszczy" (do 1568 roku) - starostwa piskie, ełckie, straduńskie, zelkowskie i węgoborskie (węgorzewskie). Olsztyn: Towarzystwo Naukowe : Ośrodek Badań Naukowych im. W. Kętrzyńskiego, 2002, s. 237. ISBN 83-87643-97-1. 
• Historia wsi na stronie Urzędu Miejskiego w Orzyszu