Gmina Rzezawa

Gmina Rzezawa - gmina wiejska w województwie małopolskim, w powiecie bocheńskim. W latach 1975-1998 gmina należała do województwa tarnowskiego. Jej siedzibą jest Rzezawa, położona w południowej części gminy.

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004:

Geografia

Gmina położona jest w Wojnickim członie Przedgórza Bocheńskiego. Pod względem geologicznym jest to sfałdowany, solonośny miocen, spiętrzony do wysokości 260-300 m n.p.m.

Klimat

Występują tu dwa typy klimatu: podgórskich nizin i kotlin oraz podgórski. Średnia roczna temperatura wynosi 8-9 stopni Celsjusza, a sumy opadów wynoszą 700-750 mm. Przeważają wiatry z kierunków zachodnich.

Podział administracyjny

W skład gminy wchodzą następujące sołectwa:

Struktura powierzchni

Według danych z roku 2002 gmina Rzezawa ma obszar 85,48 km², w tym:

• użytki rolne: 67%
• użytki leśne: 27%

Sąsiednie gminy

• gmina Bochnia - od zach.
• miasto Bochnia - od zach.
• gmina Brzesko - od wsch.
• gmina Szczurowa - od płn.

Ochrona przyrody

Na terenie gminy występują dwa chronione obszary:

• Obszar Chronionego Krajobrazu Pogórza Wiśnickiego (Łazy)
• Bratucicki Obszar Chronionego Krajobrazu (część Borku, część Jodłówki, Dąbrówka, Buczków, Dębina, Okulice i Bratucice)

Gmina stanowi 13,54% powierzchni powiatu.

Historia

Najstarszą wsią gminy są Okulice, o których pierwsze wzmianki pojawiają się już w XI w. W połowie XIV w. pojawiły się dobra krzeczowskie (Krzeczów, Borek, Jodłówka, Ostrów Królewski i Rzezawa). Najmłodszymi wsiami są powstałe w I połowie XV w. Bratucice, Buczków i Dąbrówka.

Przed 1282 rokiem klasztor Benedyktynek ze Staniątek posiadał Łazy i Gorzków. Zdecydowana większość wsi była królewszczyzną, a dobra szlacheckie stanowiły znikomy procent.

Po I rozbiorze obszar ten dostał się pod panowanie Austrii. Dobra krzeczowskie zaliczane były wtedy do dóbr stołowych dworu królewskiego, a zarządcą był wówczas Ignacy Dydyński. Po rozbiorze starosta utracił swoje dobra.

W 1835 Edward Homolacs zakupił: Borek, Buczków, Dębinę, Dąbrówkę i Ostrów Królewski. Resztę klucza krzeczowskiego (Jodłówkę, Krzeczów oraz Rzezawę) nabył podczas aukcji w 1840 Henryk Leopold Bondy. Bratucice i Okulice znajdowały się pod bezpośrednią administracją austriacką z siedzibą w Niepołomicach.

Po odzyskaniu niepodległości teren dzisiejszej gminy znajdował się w powiecie bocheńskim, w województwie krakowskim. Po reformie administracyjnej gmina weszła w obręb województwa tarnowskiego i objęła swym zasięgiem 8 wsi:

W roku 1976 zlikwidowano gminę Bogucice i przyłączono do Rzezawy 5 wsi: Buczków, Bratucice, Dąbrówkę, Dębinę i Okulice. W 1985 wyłączono sołectwa: Brzeźnica i Gorzków i włączono je do gminy Bochnia. W takim składzie administracyjnym gmina Rzezawa funkcjonuje do dziś.

Oświata i kultura

W gminie istnieje:

• 7 przedszkoli (Borek, Bratucice, Dąbrówka, Jodłówka, Krzeczów, Łazy, Rzezawa)
• 7 szkół podstawowych (Borek, Dąbrówka, Jodłówka, Krzeczów, Okulice, Łazy, Rzezawa)
• 2 gimnazja (Dąbrówka, Rzezawa) i 1 oddział filialny (Łazy)

Kulturą zajmuje się głównie Gminne Centrum Kultury Czytelnictwa i Sportu. W gminie istnieje 7 świetlic. Ponadto przy świetlicy w Rzezawie znajduje się Gminna Biblioteka Publiczna, która posiada 4 filie (Buczków, Bratucice, Krzeczów).

W Okulicach działa znana w całej Polsce orkiestra dęta.

Sport

Dominującą dyscypliną jest piłka nożna. Poza tym popularnością cieszą się również szachy i tenis stołowy. W gminie działa 7 klubów sportowych:

• Błękitni Krzeczów
• Borkowianka Borek
• Ostrowianka Ostrów Królewski
• Rzezawianka Rzezawa
• UKS Magnus
• UKS Strzelec
• NOVI JODŁÓWKA