Niewieścin

Niewieścin – wieś w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Pruszcz.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.

Historia

Od 1309 wieś Niewieścin była własnością rodziny Niewieścińskich. Z rodziny wywodził się między innymi jeden z najznakomitszych prawników polskich przełomu XVI i XVII w. – Mikołaj Niewieściński. Był sekretarzem królewskim, deputatem na Trybunał Koronny z województwa pomorskiego, a w 1588 został powołany w skład komisji dokonującej reformy prawa ziemskiego w Prusach Królewskich i jak twierdzą historycy prawa wniósł duży wkład w tzw. Korekturę Pruską. W 1825 po śmierci ostatniego właściciela Józefa Moszczeńskiego cały majątek przeszedł na rzecz rządu pruskiego. Nowym właścicielem został Niemiec Rasmus. Nazwa Rasmushausen funkcjonowała do 1898, a po odzyskaniu niepodległości powrócono do obecnej formy.

Parafia w Niewieścinie powstała około 1297-1299. Fundatorem był książę Mestwin II. W 1745 właściciel Niewieścina – Grzegorz Niewieściński w obecności biskupa włocławskiego podarował parafii 52 ha ziemi, jako "beneficjum na wieczne czasy". Najstarszym tytułem kościoła i parafii był św. Jakub, starszy apostoł. Do czasu podarowania ziemi w 1745 parafię utrzymywali następujący właściciele: hrabiowie z Niewieścina (Niewieścińscy), z Mruczna (obecne Mirowice) – Mruczyńscy, z Wałdowa – Wałdowscy, a także właściciele Grabowa do 1686. Pierwszy kościół zbudowany został nad jeziorem w centrum miejscowości. Drugi – drewniany – miał dwie wieże, wewnątrz dwa chóry i pięć ołtarzy. Obecną świątynie zbudowano w stylu neogotyckim w latach 1865-1866 według projektu architekta Luchterhada ze Świecia. W kościele znajduje się barokowy ołtarz główny, pochodzący ze starego kościoła. Datuje się go na 1700 rok. Ołtarze boczne pochodzą z końca XVII wieku. W parafii znajduje się również chrzcielnica barokowa w kształcie anioła dźwigającego kolistą czarę oraz konfesjonał rokokowy z końca XVIII wieku. Dzwon z 1640 w czasie demontażu przez hitlerowców upadł i uległ pęknięciu. Drugi odlany w 1822 pochodził z majątku z Cieleszyna.

W pałacu Niewieścińskich po wojnie znajdował się Uniwersytet Ludowy. Obiekt z czasem został przejęty przez PGR. Szkoła Podstawowa początkowo funkcjonowała w kilku miejscach – np. prowadziła działalność w centrum wsi na skarpie przy jeziorze. W 1966 odbyło się uroczyste otwarcie nowego budynku, który istnieje do dnia dzisiejszego.

Transport

• E261 S5 5 (Świecie - Niewieścin - Bydgoszcz - Poznań - Wrocław - Lubawka granica państwa z Czechami )

Kultura

W miejscowości funkcjonuje chór "Biedronki". Działa także świetlica środowiskowa "Santiago", oraz zorganizowana wspólnota katolicka "Rodzina Kolpinga" złożona z parafialnych wolontariuszy zrzeszonych w Związku Centralnym Dzieła Kolpinga w Polsce.

Ochrona przyrody

W zespole pałacowo-parkowym znajduje się wiele drzew uznanych za pomniki przyrody:

Osobistości

W Niewieścinie urodził się niemiecki historyk regionu Hugo Rasmus.