Dłutów

Dłutów – wieś w Polsce położona w województwie łódzkim, w powiecie pabianickim, w gminie Dłutów. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa piotrkowskiego. Miejscowość jest siedzibą gminy Dłutów.

Wieś położona jest przy drodze z Pabianic do Bełchatowa.

Historia wsi

Wieś należała do kapituły krakowskiej, której zarząd nad licznymi wsiami w ziemi sieradzkiej znajdował się w pobliskich Pabianicach. Przed powstaniem parafii w Dłutowie wieś należała do parafii w Tuszynie. Po II rozbiorze Polski dobra kościelne zostały sekularyzowane przez Prusy. Później właścicielem majątku ziemskiego w Dłutowie został hrabia Wacław Gutakowski.

W 1827 r. w Dłutowie były 34 domy i 596 mieszkańców. W 1868 r. w Dłutowie (oprócz majątku ziemskiego) były 62 gospodarstwa na 230 morgach.

Pod koniec XIX w. w skład majątku ziemskiego Dłutów wchodziły folwarki: Dłutówek, Jadwigów, części Huty Dłutowskiej, osady młynarskie (Depcik, Molenda, Półtalarek i Lipienice albo Chahuła), także części przynależnych wsi: Erywangród, Leszczyny, Orszko, Mierzączka, Zofiówka, Łazisko i Czyżemia. Ogółem powierzchnia gruntów dworskich w tym czasie wynosiła 6343 morgi, w ramach tych gruntów 3 morgi wydzielone były na szkołę. W centrum zabudowy dłutowskiego majątku była gorzelnia, 10 budynków murowanych, dalej browar, tartak parowy, cegielnia, smolarnia produkująca (głównie z karp) smołę, terpentynę, dziegieć, pak i wodę do farbowania bawełny.

Kościół

Dłutów jest siedzibą dekanatu dłutowskiego. Znajduje się w nim parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa i Trzech Króli. Pierwotny akt erekcyjny na budowę kościoła w Dłutowie wydany został 17 maja 1541 r. przez Piotra Gamrata, który jednocześnie był biskupem krakowskim i abp gnieźnieńskim. Ówczesny kościół posiadał tytuł Trzech Króli oraz św. Stanisława i św. Wojciecha. Był to kościół wybudowany z drewna modrzewiowego na planie krzyża. Kościół ten ze względu na stan techniczny trzeba było zamknąć w roku 1810. Msza Święta odprawiana była wówczas w stodole. Nowy kościół także drewniany wybudowany był staraniem proboszczów Aleksandra Wiśniewskiego i Wojciecha Głuchowskiego.

Budowę kościoła parafialnego (widoczny na zdjęciu) rozpoczęto 11 września 1948 r., zakończono w 1957 r. Wmurowania kamienia węgielnego dokonał biskup Kazimierz Tomczak. Kościół jest trzynawowy. Reprezentuje zmodernizowany styl neoromański. Autorem projektu był arch. Stefan Derkowski z Łodzi. Konsekracji dokonał 30 czerwca 1957 r. biskup Karol Niemira.

Na cmentarzu znajduje się grób polskich lotników poległych we wrześniu 1939 r. w walce nad wsią Mierzączką Dużą.

Zabytki

We wsi znajduje się modrzewiowy dwór (w ruinie). Dwór otacza park z pięcioma kilkusetletnimi dębami - pomnikami przyrody, z których najstarszy ma około siedmiuset lat (park jest niedostępny dla zwiedzających gdyż jest własnością prywatną). Wieś otoczona jest przez rozległe lasy.

We wschodniej części wsi znajdują się hodowlane stawy rybne i zabytkowa gorzelnia (w złym stanie).

Współczesność

Wójtowie Gminy Dłutów w III RP to: Czesław Dzierżawski, Barbara Szymańska, Grażyna Teresa Maślanka-Olczyk (obecnie urzędująca). W polityce lokalnej dochodziło do częstych spięć, rozwiązywanych niekiedy z wykorzystaniem prokuratury i sądów karnych.

W ostatnim piętnastoleciu, mimo częstych sporów społeczności lokalnej, we wsi Dłutów poczyniono liczne inwestycje infrastrukturalne. Najważniejsze z nich to oczyszczalnia ścieków i gruntowna rozbudowa szkoły i budowa sali gimnastycznej. Wykonano też ulepszanie nawierzchni dróg lokalnych, ocieplenie Gminnego Ośrodka Kultury i położono chodniki wzdłuż głównych dróg. Zmieniona została również siedziba Urzędu Gminy (znajduje się on w miejscu starego ośrodka zdrowia który został gruntownie odrestaurowany). Poprawił się stan kanalizacji. Na północ od Dłutowa, w stronę wsi Budy Dłutowskie, znajduje się niewielka elektrownia wiatrowa, składająca się z dwóch wiatraków. Dzięki prowadzonym inwestycjom Dłutów kilkakrotnie plasował się w czołówce najaktywniejszych samorządów polskich. W gminie istnieje i działa parafialna orkiestra dęta której historia sięga kilkudziesięciu lat wstecz i jest ona jedynym przejawem kulturalnego zrywu w tej małej miejscowości. Wszyscy grający w niej muzycy amatorzy są mieszkańcami gminy Dłutów i bezinteresownie starają się uświetniać uroczystości gminne i parafialne, orkiestra liczy 17 osób. Głównym sponsorem orkiestry jest tutejszy proboszcz ks. Wiesław Koper.

Zagrożenie środowiska

Od roku 2006 funkcjonuje chlewnia, zbudowana wbrew licznym protestom lokalnej społeczności. Wielu mieszkańców uważa, że jej obecność w bliskim sąsiedztwie zamieszkanych terenów znacznie szkodzi walorom przyrodniczym okolicy.

Miejscowość położona jest nad rzeczką Jesionką. Ciek ten stanowi dopływ rzeki Grabii (zlewnia Warty).

Zobacz też

• Dłutowo, Dłutówek, Dłutówka