Prusiek

Prusiek – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie sanockim, w gminie Sanok, na Pogórzu Bukowskim. Przez wieś prowadzi droga powiatowa nr 2229R Prusiek-Wysoczany.

Miejsce zasiedlone od czasów starożytnych – wykopaliska archeologiczne potwierdzają ślady kultury przeworskiej z II wieku n.e. Na terenie miejscowości odkryto pierwsze cmentarzysko kultury przeworskiej w Karpatach, datowane na drugą połowę II wieku po Chrystusie. Prace wykopaliskowe prowadzone tam od 2000 roku ujawniły, że ludność do której należało owo cmentarzysko posiadała nawiązania z tzw. wschodnią strefą kultury przeworskiej, tj. z prawobrzeżnym Mazowszem. Chronologicznie znaleziska prusieckie są zgodne z przekazem Ptolemeusza, mówiącym o przenikaniu pewnych grup Wandalów- Lakringów, Hasdingów i Wiktofalów na południe w tereny dorzecza Cisy. Dzięki temu można przypuszczać, że część ludności kultury przeworskiej stanowili Wandalowie, którzy przez krótki okres, w drodze na południe zasiedlali te tereny i założyli swą nekropolię w Prusieku,,.

Historia

Pierwsza wzmianka pisemna Piossek 1361, Proschek 1398, Proseg 1424, villa Prossek 1426, Pruszyek 1489, Prosek XV wiek, Prusziek 1589. Nazwa wsi ma etymologię słowiańską s-c-s Prosek, pol. przesiek w znaczeniu jako miejsce obronne, zawalonę wyrębem. Osada przed rokiem 1340 wchodziła w skład systemu obronnego Sanoka. Prawdopodobnie wieś lokowana była przez księcia Jerzego II, jako wieś służebna grodu sanockiego. Zapewne było to miejsce związane z wojną, walką, pobojowisko, podobnie jak przyległe Zboiska, Ratnawica czy Pobiedno. Od 1402 lokowana na prawie niemieckim. Od roku 1539 sołectwo dzierżawione było przez Mikołaja Herburta Odnowskiego. W roku 1565 wieś dzierżawił Jan Herburt, który otrzymał wójtostwo w spadku po Mikołaju Herburcie.

Do roku 1772 województwo ruskie, ziemia sanocka. Od 1772 należał do cyrkułu leskiego a następnie sanockiego w kraju Galicja.

Zimą 1846 wieś wzięła czynny udział w rzezi galicyjskiej.

Do roku 1944 funkcjonowała we wsi cerkiew greckokatolicka, została zniszczona podczas działań frontowych, w wyniku ostrzału rosyjskiego w połowie września 1944.

W nocy 19/20 października 1946 wieś została w większości spalona przez UPA. Szczegółowy opis tych wydarzeń na stronie www miejscowości.

W Prusieku znajdują się dwa kościoły rzymskokatolickie. Stary wybudowany w latach 1912-1920 (zdjęcie obok). Nowy wybudowany w latach 1994-1996. Od roku 1920 działa we wsi jedno z najstarszych w regionie kół gospodyń wiejskich, któremu obecnie przewodniczy Aniela Tymczak. Z urządzeń komunalnych we we wsi znajduje się wodociąg oraz kanalizacja. Największe gospodarstwo rolne ma pow. 10 ha. (2006).

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego, obecnie w województwie podkarpackim.

Zobacz też

• Pogórzanie wschodni