Gmina Radlin - Informacje
Rodzaj gminy: miejska
Wysokość npm: 245-298 m n.p.m.
Populacja: 17706
Gęstość populacji: 1 413 os./km²
Powierzchnia: 12,53 km²
TERC: 2244515021
Numer kierunkowy: 32
Tablice rejestracyjne: SWD
Urząd gminy Radlin
Adres: ul. Rymera 15 44-310 Radlin
Radlin
Radlin – miasto i gmina w południowej Polsce, w województwie śląskim, w powiecie wodzisławskim. Stanowiące obecne centrum miasta Biertułtowy były wzmiankowane już w 1305 jako Bertholdi villa, zaś sam Radlin Dolny i Górny – w końcu XIV wieku. W latach 1945-54 siedziba gminy Radlin. Radlin otrzymał prawa miejskie w 1954. W 1975 Radlin włączono do Wodzisławia Śląskiego. 1 stycznia 1997 ponownie się uniezależnił, jednak dawne dzielnice Radlin Dolny i Górny, tworzące razem tzw. Radlin II, pozostały w granicach administracyjnych Wodzisławia.
Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 17 767 mieszkańców.
Położenie
Według danych z 1 stycznia 2010 r. powierzchnia miasta wynosiła 12,53 km². Miasto stanowi 4,37% powierzchni powiatu.
Według danych z roku 2002 Radlin miał obszar 12,53 km², w tym: użytki rolne: 63%, użytki leśne: 2%.
Sąsiednie gminy: Marklowice, Pszów, Rybnik, Rydułtowy, Wodzisław Śląski.
Dzielnice
Radlin jest gminą miejską, nie podzieloną na dzielnice. Obszary pretendujące do dzielnic są dzielnicami nazwanymi umownie.
- Biertułtowy - centrum miasta, graniczy z Rybnikiem
- Głożyny – graniczą z Pszowem i Rydułtowami
- Reden – graniczy z Rybnikiem
- Obszary – graniczą z Wodzisławiem Śląskim oraz Rybnikiem
- Marcel – dzielnica przemysłowa, od nazwy kopalni
Historia
Radlin jest miejscowością starą, ale niewiele zachowało się o nim wzmianek w kronikach bądź też w aktach urzędowych. Nazwę swą prawdopodobnie wywodzi od słowa „radło” w znaczeniu pługa, lub jego części, co wskazuje na rolniczy charakter miejscowości. Z okresu najazdów Tatarów w 1241 r. Zachowało się podanie, według którego chłopi Radlińscy uwolnili oblężonego przez Tatarów w zamku wodzisławskim księcia, za co ten przyjął swych wybawców do stanu szlacheckiego. Stanowiące obecne centrum miasta Biertułtowy były wzmiankowane już w 1305 jako Bertholdi villa, zaś pierwsza wzmianka o Radlinie pochodzi z roku 1365 i zamieszczona jest w starym akcie sprzedaży nieznanego bliżej Konrada von Radlin. Był on właścicielem całego lub części Radlina, a po nim miejscowość przeszła w ręce Plankuara, później Sednitzkiego. Od roku 1602 właścicielem był Jerzy Charwat Plawetzki z Plawecz, zaś Radlin Górny bez Szonowic należał do właściciela Wodzisławia, wchodząc w skład Wodzisławskiego Państwa Stanowego. Do Radlina należały również Obszary wraz z tzw. Pogwizdowem. Pierwsza wzmianka o nich pochodzi z roku 1696. Występują pod nazwą Romanshof, od imienia obszarnika pruskiego Romana, który był właścicielem dość rozległych terenów.
Radlin rozwijał się dość wolno. W 1783 r. Mieszkało w nim 51 rolników, 13 ogrodników i liczył tylko 279 mieszkańców. Radlin Dolny długo należał do dóbr rycerskich, a w 1804 r. Przeszedł w ręce właścicieli Wodzisławia, gdyż hrabia wodzisławski zakupił cały Radlin Dolny i część Górnego tzw. Szonowiec.
Dłuższą notkę o tej miejscowości spotykamy w dokumentach pochodzących z końca XIX wieku, dokładniej mówiąc w zapiskach historyka ziemi raciborsko – wodzisławskiej Franiczka Henke, który podaje, że Radlin jest jedną z największych wsi powiatu rybnickiego i składa się z Radlina Górnego i Dolnego oraz z Obszar. Henke podaje, że w Radlinie Górnym było 51 gospodarstw rolnych, zaś w wyniku parcelacji liczba ich wzrosła do 70, ale ich powierzchnia użytkowa poważnie się zmniejszyła. Poza tym było tu 89 chałupników, 2 wodne młyny, 183 domy zamieszkane przez 2190 mieszkańców, w tym 11 ewangelików i 2 żydów. Resztę stanowili katolicy. Same obszary liczyły 107 mieszkańców, w tym 8 ewangelików.
Godny uwagi jest również fakt, że każda dzielnica miała swą własną pieczęć z herbem. I tak Radlin Górny pieczętował się sercem, z którego wychodziły 2 kwiaty, Radlin Dolny mężczyzną toczącym przed sobą koło od wozu, zaś Obszary skrzyżowanymi grabiami, kosą i cepem.
Główne centrum życia mieściło się w Radlinie Dolnym (obecnie tzw. Radlin II), tu znajdowała się szkoła podstawowa i kościół – filia parafii Wodzisław, gdzie proboszczem był ks. Reszka. Do roku 1870 nie było na tych terenach obowiązku uczęszczania do szkoły. Zainteresowani mieszkańcy, np. z Obszar, wysyłali swe dzieci do szkoły mieszczącej się w Radlinie Dolnym.
Wraz z rozwojem przemysłu (m.in. KWK Marcel i Koksownia Radlin) intensywnie rozbudowane zostały Obszary oraz Biertułtowy będące dzielnicami Radlina. W wyniku wzrostu liczby mieszkańców Radlina – gmina otrzymała prawa miejskie 13 listopada 1954.
W 1975 Radlin (wraz z Marklowicami, Pszowem, Rydułtowami i Wilchwami) włączono do Wodzisławia Śląskiego. 1 stycznia 1997 ponownie się uniezależnił, jednak dawne dzielnice Radlin Dolny i Górny, tworzące razem tzw. Radlin II, pozostały w granicach administracyjnych Wodzisławia. W latach 1997-1998, już jako ponownie niezależne miasto, Radlin administracyjnie należał do województwa katowickiego.
Demografia
Dane z 31 grudnia 2007:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 17 711 | 100 | 9159 | 51,7 | 8552 | 48,3 |
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) | 1413,5 | 731,0 | 682,5 |
Co daje miastu 2297 lokatę pod względem powierzchni i 385 lokatę pod względem liczby ludności w skali kraju.
Według danych z roku 2002 średni miesięczny dochód na mieszkańca wynosił 1251,81 zł.
Przemysł
- Kopalnia Węgla Kamiennego Marcel (dawniej Emma)
- Koksownia Radlin
- Elektrociepłownia Marcel
Komunikacja
- DK78 (Chałupki – Wodzisław Śląski – Radlin – Rybnik – Gliwice – Tarnowskie Góry – Jędrzejów)
- linia kolejowa Bogumin-Wodzisław Śląski-Katowice
- Międzygminny Związek Komunikacyjny Jastrzębie-Zdrój; autobusy nr: 201, 202, 205, 206, 209, 211, 216, 217, 218.
- Zarząd Transportu Zbiorowego w Rybniku; autobusy nr: 1, 2, 3, 6, 8.
- W pobliżu Radlina (węzeł Świerklany) znajduje się autostrada A1.
Handel
Placówki handlowe sieci sklepów
- Intermarché
- Biedronka
- Tesco
- Netto
- Rossmann
Zabytki
- Szyb kopalniany Antek i inne zabudowania kopalni Marcel – architekt Hans Poelzig, ok. 1907
- Kościół parafialny pod wezwaniem Wniebowzięcia NMP z 1926 w stylu neobarokowym
Edukacja
- Przedszkole Publiczne nr 1 im. Gromadki Misia Uszatka
- Świetlica Środowiskowa
- Przedszkole Publiczne nr 2
- Przedszkole Publiczne nr 3
- Szkoła Podstawowa nr 3
- Szkoła Podstawowa nr 4
- Gimnazjum nr 1
- Zespół Szkół Sportowych
- Sportowa Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi nr 2 im. Komisji Edukacji Narodowej
- Sportowe Gimnazjum nr 2
- Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Sejmu Śląskiego
- Ognisko Pracy Pozaszkolnej „Radlińskie Betlejki”
Kultura
Organem prasowym radlińskiego samorządu jest miesięcznik Biuletyn Radlin.
Sport
Kluby i Stowarzyszenia Sportowe
- SK Górnik Radlin – siatkówka
- KS Górnik Radlin – piłka nożna, szermierka, pływanie oraz gimnastyka
- Stowarzyszenie Dalekowschodnich Sztuk Walki "Tao"
- Radlińskie Towarzystwo Przyjaciół Szermierki
- Komisja Turystyki Kolarskiej "SOKÓŁ"
- Klub Gimnastyczny "Radlin"
Osiągnięcia Sportowe
- siatkówka: SK Górnik Radlin, grał w sezonach 1996/2000 w I Lidze Serii "A" oraz w sezonie 2004/2005 w Polskiej Lidze Siatkówki.
- piłka nożna: Górnik Radlin, występy w I lidze w latach 1948 (jako Rymer Radlin), 1950-55, 1957, 1959; 2. miejsce w l lidze w sezonie 1951.
- gimnastyka sportowa: Klub Gimnastyczny "Radlin", którego wychowanek Leszek Blanik został złotym medalistom olimpijskim (Pekin 2008).
Obiekty Sportowe
Stadion Górnika Radlin –
- Pojemność – 133 miejsca siedzące
- Oświetlenie – brak
- Wymiary boiska 105 m x 67 m
MOSiR Radlin –
- Duża sala (na sali swoje mecze ligowe rozgrywa SK Górnik Radlin)
- Mała sala (na parkiecie są wymalowane pola do szermierki)
- Duży basen
- Wymiary 25 m x 12.5 m
- Głębokość od 1,85 m do 1,3
- 6 torów pływackich
- Zjeżdżalnia wodna długości 80 m
- Mały basen
"Sokolnia Radlin"
Znane osoby związane z Radlinem
- Józef Kolorz (pseud. Marcel, Kostecki) – działacz związkowy i komunistyczny, uczestnik powstań śląskich, pracował w kopalni "Emma". Zginął podczas hiszpańskiej wojny domowej, walcząc po stronie republiki. Przez lata miał w Radlinie – Biertułtowach swój pomnik.
- Bolesław Kominek – kardynał, biskup wrocławski, urodził się w Radlinie II (wówczas części Radlina). Autor słynnego listu biskupów polskich do biskupów niemieckich.
- Jan Szulik (1898-1942) - poseł Sejmu Śląskiego i Sejmu II Rzeczypospolitej, powstaniec śląski, zginął w Auschwitz.
- Karol Musioł - (1905-1983) - inicjator Krajowego Festiwalu Polskiej Piosenki w Opolu, w latach 1949-1950 burmistrz Wodzisławia Śląskiego, wieloletni burmistrz Opola
- Leszek Blanik – złoty medalista w skoku przez stół gimnastyczny (dyscyplina gimnastyki sportowej) na Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie 2008 roku, brązowy medalista olimpijski w gimnastyce sportowej, złoty medalista mistrzostw świata 2007 w skoku, oraz zdobywca pierwszego w historii polskiej gimnastyki złotego medalu olimpijskiego na igrzyskach w Pekinie w 2008 r.
- prof. inż. Hubert Gruszczyk geolog, naukowiec AGH
- Martyna Kliszewska – pochodząca z Radlina aktorka Teatru Nowego w Łodzi, znana m.in. z seriali Magda M., Plebania, Klan
- Kamil Durczok- pochodzący z Radlina prezenter TV
- Ireneusz Serwotka - działacz piłkarski i samorządowiec. Członek zarządu PZPN. Były prezes Odry Wodzisław Śląski, prezydent Wodzisławia Śląskiego w latach 1998–2002.
Miasta partnerskie
- Genthin
- Mohelnice
Kody pocztowe w gminie Radlin (wyświetlono 1/1)
Wtyczki społecznościowe
Komentarze o Gminie Radlin
Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-19 11:52:12