Bronina

Bronina – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie buskim, w gminie Busko-Zdrój.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.

W 1827 r. wieś liczyła 25 domów i 116 mieszkańców. Natomiast według ówczesnego podziału administracyjnego leżała w gminie Busko ,w powiecie stopnickim, w województwie krakowskim.

We wsi, przy skrzyżowaniu drogi Kielce-Tarnów z drogą do Widuchowy, znajduje się pomnik upamiętniający ofiarę żołnierzy poległych podczas kampanii wrześniowej w rozegranej tu krwawej bitwie. W Broninie znajduje się również jaskinia Sawickiego.

Bitwa pod Broniną

.

9 września 1939 r. na terenie tej miejscowości 22 Dywizja Piechoty Górskiej, dowodzona przez płk dypl. Leopolda Endel-Ragisa stoczyła kilkunastogodzinny krwawy bój z Oddziałem Wydzielonym niemieckiego VII Korpusu, powracającym w kierunku Pińczowa po nieudanej próbie przejęcia mostu na Wiśle w Szczucinie dnia 7 września 1939 r. i 27 DP VII Korpusu przybyłą OW na odsiecz z Bogucic k. Pińczowa.

Straty poniesione w boju pod Broniną przez 22DPG były dotkliwe - szacuje się, że na polu bitwy poległo blisko 200 żołnierzy, w tym kilkunastu oficerów. Było wielu rannych. Ponad 1000 żołnierzy dostało się do niewoli. Artyleria dywizji straciła 13 dział lekkich i 4 ciężkie. Szacunkowe straty niemieckie to około 200 poległych i kilkuset rannych.

Większość poległych polskich żołnierzy spoczywa na cmentarzu w pobliskim Szczaworyżu i cmentarzu parafialnym w Busku-Zdroju.

Ocenia się, że bitwa pod Broniną i bitwa polskiego Zgrupowania Południowego Armii Odwodowej Prusy pod Iłżą, w dniach 8-9 września 1939 r. to dwie największe bitwy wojny obronnej 1939 r. na terenie ówczesnego województwa kieleckiego.

W składzie 22 Dywizji Piechoty Górskiej pod Broniną walczyły:

• • 2.Pułk Strzelców Podhalańskich z Sanoka, dowodzony przez ppłk dypl. Stefana Szlaszewskiego.
  • 5.Pułk Strzelców Podhalańskich z Przemyśla,
  • 6.Pułk Strzelców Podhalańskich z Sambora,
  • 22.Pułk Artylerii Lekkiej z Rzeszowa,
  • 22.Dywizjon Artylerii Ciężkiej z Przemyśla.

Po ciężkim boju w Broninie dywizja przemieściła się w okolice Stopnicy, gdzie doszło do kolejnego starcia z oddziałami niemieckimi, po którym dywizja dotarła w okolice Rytwian z zamiarem wykonania natarcia pozorującego na Staszów.