Siniec (województwo warmińsko-mazurskie)

Siniec (niem. Blaustein) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Srokowo.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie olsztyńskim.

Wieś położona jest przy drodze wojewódzkiej nr 650.

Nazwy wsi

Nazwa wsi wiąże się z głazem narzutowym, który leżał na granicy między wsią, a folwarkiem i służył jako miejsce straceń, przpuszczalnie jeszcze w czasach pogańskich Prusów. Pierwotnie wieś nazywała się Plawenstein od nazwiska Heinricha von Plauen, który był prokuratorem Barcian. Później wieś nazywała się Blaustein. Wieś w 1945 nazywała się Kamienna, a od 1946 nosi nazwę Siniec.

Historia do XVIII w.

Pierwotnie wieś istniała jako folwark prokuratorów krzyżackich z Barcian. Wieś lokowana była na prawie magdeburskim pod koniec XIV w. na 50 włókach. Osadnicy płacili czynsz w wysokości pół grzywny i dwóch kur z każdej włóki. W 1656 wieś spalili Tatarzy posiłkujący wojska hetmana Gosiewskiego. Właścicielem wsi w tym czasie był pułkownik von Klingsporn. Właścicielem Sińca od 1764 był Theodor von Hatten.

Kościół

W Sińcu był kościół. Publikacje podają, że powstał on w czasach krzyżackich, ale nie ma go w wykazach parafii i kościołów filialnych ujętych w ramach archiprezbiteratów warmińskich. Po reformacji w latach 1662-1739 nabożeństwa odprawiano tu w języku polskim. Kościół został rozebrany w 1765. Dzwony z kościoła w Sińcu przekazano do Czernik. Siniec przez dłuższy czas należał do parafii w Czernikach. Kościół w Sińcu znajdował się na początku wsi, na lewo od drogi z Nowej Różanki do Srokowa.

Siniec od XIX w.

We wsi znajduje się dwór z przełomu XIX i XX w. W latach 20. XX w. w Sińcu był majątek ziemski o powierzchni 1100 ha. Jego właścicielem był Edwin Langenstrassen. W tym czasie funkcjonowała tam cegielnia, do której dochodziła kolej wąskotorowa. W Sińcu powstała też kopalnia odkrywkowa torfu ze złóż położonych na wschód od wsi. Dzięki zmechanizowaniu prac produkcja dzienna brykietów wynosiła 100 tys. sztuk. Brykiety wykorzystywano jako paliwo w miejscowej cegielni, a część produkcji była sprzedawana. Brykiety z torfu wywożono kolejką wąskotorową do stacji kolejowej w Radziejach.

Po II wojnie światowej w budynku cegielni miejscowe Kółko Rolnicze prowadziło tucz trzody chlewnej – w 1974 było tu 1000 tuczników.

Siniec w 1945 przez krótki okres był siedzibą gminy. W Sińcu od 1945 funkcjonowała szkoła podstawowa, później również jako ośmioklasowa. Po jej likwidacji dzieci z Sińca dowożone są do szkoły w Solance.

W Sińcu w 1817 było 211 mieszkańców, w 1939 – 462 i w 1970 – 387.

Bibliografia

• Zofia Licharewa, Kętrzyn z dziejów miasta i powiatu, Pojezierze, Olsztyn, 1962.
• Kętrzyn, Z dziejów miasta i okolic, Pojezierze, Olsztyn, 1978
• Max Toeppen, Historia Mazur, Wspólnota Kulturowa Borussia, Olsztyn, 1995, ISBN 83-900380-3-X
• Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, (Wydanie III poszerzone i uzupełnione) Studio ARTA, Olsztyn, 2001, ISBN 83-912840-2-6
• Mariusz Wyczółkowski,Siniec - 100 tysięcy cegieł dziennie, "Piramida" Nr 9/10, Kętrzyn, 1997. ISSN 1427-7409.

Zobacz też

• II wojna północna
• Parafia Świętego Krzyża w Srokowie
• Siniec, Siniechowo.