Mikołajów (powiat staszowski)

Mikołajów – nieistniejąca obecnie wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, w gminie Osiek.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa tarnobrzeskiego.

Decyzją wojewody tarnobrzeskiego z 1992 roku rozpoczęto proces wysiedlania okolicznych mieszkańców Mikołajowa, celem eksploatacji siarki rodzimej na złożu Osiek. W 90 proc. ukończono ten proces w 1995 roku, pozostałe 10 proc. w dwóch etapach: w roku 2002 i ostatecznie w 2006. Są jednak jeszcze trzej uparci mieszkańcy, którzy mimo poboru odpowiedniej gloryfikacji pieniężnej w formie odszkodowania – pozostali na swoich dawnych kwaterach, płacąc odpowiedni czynsz za ich użytkowanie do Kopalni Siarki Osiek.

Od lat 90. ubiegłego wieku wieś niemodernizowana w infrastrukturę techniczną i społeczną (tj. nowe drogi, wodociągi, kanalizację, nową szkołę itp.).

Historia

Wieś wymieniana w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich pod koniec XIX wieku.

Bronisław Chlebowski, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. VI.

MIKOŁAJÓW, wieś i osada, powiat sandomierski, gmina i parafia Osiek, odległość 31 wiorst od Sandomierza; wieś ma 16 domów, 139 mieszkańców; osada 1 dom, 11 mórg, należy do dóbr Suchowola.

Na podstawie ww. informacji z 1885 roku – Mikołajów to wieś i osada w ówczesnym powiecie sandomierski, która leży w gminie i parafii Osiek, w odległości 31 wiorst od Sandomierza. Wieś ma 16 domów i 139 mieszkańców, zaś osada ma 1 dom i 11 mórg; a całość należy do dóbr Suchowola.

W 1886 roku parafia Osiek należy do dekanatu sandomierskiego i liczy 3 895 dusz. Z kolei gmina Osiek, z urzędem we wsi Osieczko, miała 6 070 mieszkańców, i rozległości 17 916 mórg, w tym ziemi dworskiej 6 525 mórg. Sądem okręgowym dla gminy był ówczesny III Sąd Okręgowy w Łoniowie; z kolei stacja pocztowa znajdowała się w Staszowie. W skład gminy wchodziły wówczas (jeszcze) następujące wioski: Bukowa, Długołęka, Dzięki, Lipnik, Łęg, Osieczko, Osiek, Pliskowola, Strzegom i Suchowola.

W 1986 roku rozpoczęto budowę Kopalni Siarki Osiek w obrębie sołectw: Mikołajów – Trzcianka – Sworoń. W wyniku tych działań od roku 1992 do 2006, ostatecznie zakończono proces likwidacji sołectwa Mikołajów.

Współcześnie w ujęciu Piotra Barańskiego w jego książce Miasto i Gmina Osiek z 1999 roku.

Piotr Barański, Miasto i Gmina Osiek.

W gminie. (...) Mikołajów. Wieś położona przy trasie Osiek – Połaniec. Jak podaje ”Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego” w 1854 roku Mikołajów należał do gminy i parafii Osiek, wieś zasiedlona została przez osadników niemieckich prawdopodobnie po najazdach szwedzkich. Niemcy zbudowali w Mikołajowie obiekt pełniący funkcję domu modlitwy i szkoły podstawowej. Po wojnie majątki niemieckie podzielono pomiędzy okolicznych chłopów. Dzisiaj pejzaż jest inny, kopalnia siarki wyludniła wieś, a budynki przeznaczono do rozbiórki. Warto tam dotrzeć, obejrzeć otoczenie kopalni siarki i księżycowy krajobraz byłej wioski,.

Demografia

Współczesna struktura demograficzna wioski Mikołajów na podstawie danych z lat 1995-2009 według roczników GUS-u, z prezentacją danych z 2002 roku:

Tabela 1.1 Poziom populacji wioski w przedziałach wiekowych

WYSZCZEGÓLNIENIE					J. m.	POPULACJA MIESZKAŃCÓW (w przedziałach wiekowych w 2002 roku)
						OGÓŁEM	30-39	40-49	50-59	60-69	70-79	80 +
I.	OGÓŁEM				os.	13	1	1	4	3	3	1
	—	odsetek			%	100	7,7	7,7	30,7	23,1	23,1	7,7
	1.	WEDŁUG PŁCI
		A.	Mężczyzn		os.	8	1	1	2	2	2	—
			—	odsetek	%	61,5	7,7	7,7	15,3	15,4	15,4	—
		B.	Kobiet		os.	5	—	—	2	1	1	1
			—	odsetek	%	38,5	—	—	15,4	7,7	7,7	7,7

Rysunek 1.1 Piramida populacji — struktura płci i wieku wioski Tabela 1.2 Poziom populacji wioski w grupach wiekowych

WYSZCZEGÓLNIENIE						J. m.	POPULACJA MIESZKAŃCÓW (w grupach wiekowych w 2002 roku)
							OGÓŁEM	Mężczyzn	Kobiet
I.	OGÓŁEM					os.	13	8	5
	—	odsetek				%	100	61,5	38,5
	1.	W WIEKU
		A.	Produkcyjnym			os.	7	5	2
			—	odsetek		%	53,8	38,4	15,4
			a.	mobilnym		os.	1	1	—
				—	odsetek	%	7,6	7,6	—
			b.	niemobilnym		os.	6	4	2
				—	odsetek	%	46,2	30,8	15,4
		B.	Poprodukcyjnym			os.	6	3	3
			—	odsetek		%	46,2	23,1	23,1

Dawne części wsi – obiekty fizjograficzne

W latach 70. ubiegłego wieku przyporządkowano i opracowano spis lokalnych części integralnych dla Mikołajowa zawarty w tabeli 1.

Tabela 1. Wykaz urzędowych nazw miejscowych i obiektów fizjograficznych

Nazwa wsi — miasta	Nazwy części wsi — miasta	Nazwy obiektów fizjograficznych — charakter obiektu
I. Gromada OSIEK
Mikołajów	—	Grzebowisko — nieużytki Poręby — łąki Rędzina — pole

Zobacz też

• Mikołajów
• Mikołajówek
• Mikołajówka