Gmina Warlubie - Informacje
Rodzaj gminy: wiejska
Populacja: 6579
Gęstość populacji: 32,7 osób/km²
Powierzchnia: 200,97 km²
TERYT: 0414112
Numer kierunkowy: 52
Tablice rejestracyjne: CSW
Urząd gminy Warlubie
Adres: ul. Dworcowa 15 86 - 160 Warlubie
Gmina Warlubie
Gmina Warlubie to gmina wiejska w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim. W latach 1975-1998 gmina położona była w województwie bydgoskim. Pod względem geograficznym gmina zlokalizowana jest w dwóch mezoregionach: Bory Tucholskie i Kotlina Grudziądzka.
Siedzibą gminy jest Warlubie.
Środowisko geograficzne
Rzeźba terenu
Rzeźba terenu gminy została ukształtowana przez lądolód podczas zlodowacenia północnopolskiego. Wschodnią część gminy zajmuje płaskie dno doliny Wisły wraz z dwoma rodzajami teras. Terasa zalewowa występująca na wysokości 15-20 m n.p.m. zbudowana z namułów, mad i piasków drobnoziarnistych oraz terasa nadzalewowa na wysokości 20-30 m n.p.m. zbudowana z piasków drobnoziarnistych. Na niej miejscami znajdują się stożki napływowe z wylotu licznych, bocznych dolinek erozyjnych. Strefa krawędziowa osiąga różnicę ok. 30 m pomiędzy wysoczyzną a terasą nadzalewową. Posiada liczne miejsca występowania procesów erozyjnych i tendencją do powstawania osuwisk. W obrębie pozostałej części gminy wyróżnia się wysoczyznę morenową i równinę sandrową. Wysoczyzna morenowa jest wykształcona w postaci wysp morenowych o zróżnicowanej wielkości i wysokości, zbudowanych z glin zwałowych. Wysokości bezwzględne kształtują się w granicach 70-110 m n.p.m. . We wschodnich partiach wysoczyzna morenowa jest silnie zerodowana i nadbudowana osadami piasków wodnolodowcowych. Pozostała część obszaru gminy objęta jest rozległą piaszczystą pokrywą sandru Wdy, który jest częścią największej równiny sandrowej kraju tzw. Sandru Tucholskiego. Budują go utwory piaszczysto-żwirowe o różnej miąższości. Wysokość mieści się w granicach 80-195 m n.p.m. Równinę sandrową, urozmaicają ostańcowe formy wysoczyzny, wydmy, liczne dolinki rzek i strug oraz rynny. We wklęsłych formach terenu występują utwory holoceńskie w postaci torfów, namułów, mad i piasków rzecznych.
Hydrografia
Pod względem podziału hydrologicznego Polski gmina leży w dorzeczu Wisły i przez jej obszar przebiega dział wodny II rzędu oddzielający zlewnię Mątawy i Wdy. Prawie całą powierzchnię gminy zajmuje zlewnia Mątawy. Oprócz Mątawy znajdują się mniejsze bezimienne cieki wodne i rowy melioracyjne. Największym jeziorem w gmine jest Jezioro Radodzierz o powierzchni 246,4 ha i głębokości 9,5 metrów, które posiada II klasę czystości wody. Pozostałe jeziora to Płochocińskie, Rybno, Mątawskie i Trzebucz.
Gleby
Przestrzenne rozmieszczenie gleb w gminie uzależnione jest od jej warunków litologicznych. Z równiną sandrową zbudowaną z piasków związane są słabe gleby bielicoziemne reprezentowane głównie przez gleby rdzawe i bielicowe, a rzadziej bielice. Te pierwsze porastają głównie lasy, a pozostałe wykorzystywane są rolniczo. Formom wytopiskowo-jeziornym, dolinom rzek, cieków i rowów melioracyjnych, towarzyszą gleby mułowe-torfowe, torfowe, murszowo-torfowe i murszowo-mineralne oraz mady rzeczne. Są one głownie wykorzystywane jako trwale użytki zielone. W strefie wysoczyznowej wykształciły się gleby brunatne, na podłożu gliniastym, o znacznej przydatności rolniczej, wykorzystywane jako grunty orne. W układzie przestrzennym najlepsze gleby koncentrują się w centralnej części gminy, a największą powierzchnię zajmują gleby klasy IV.
Klimat
Wg klimatycznego podziału Polski wg Gumińskiego obszar gminy Warlubie leży w VI dzielnicy zwanej bydgoską. Charakteryzuje się ona przejściowym klimatem pomiędzy chłodną i wilgotną dzielnicą pomorską oraz cieplejszą i suchą dzielnicą środkową. Okres wegetacyjny trwa przeciętnie powyżej 210 dni, jego początek przypada na pierwszą dekadę kwietnia, a koniec na początek listopada. Opady uzależnione są od topografii terenu i wynoszą powyżej 550 mm rocznie. Średnia temperatura powietrza kształtuje się w granicach 7-7,5 °C w ciągu roku. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec z temperaturą 17,8 °C, a najchłodniejszym styczeń z temperaturą średnią – 2,6 °C. Średnia temperatura lata wynosi 15,2 °C, a zimy - 20 °C. Usłonecznienie na obszarze gmniny występuje w ilości 4,2 – 4,8 godz/dobę W gminie dominują wiatry z sektora zachodniego i stanowią 45 % spośród wszystkich panujących wiatrów. Duży areał gminy zajęty przez lasy stawarza dobre warunki mikroklimatyczne.
Lasy
Lasy i grunty leśne zajmują 57,3% powierzchni gminy, co plasuje ją w grupie najbardziej zalesionych gmin w województwie. Lasy w przeważającej części są publiczne, pozostające w Zarządzie Lasów Państwowych. Położone są na terenie dwóch nadleśnictw: Dąbrowa i Osie. Dominującym gatunkiem drzewostanów jest sosna (ok. 90%), a z gatunków liściastych modrzew, dąb, brzoza i olcha. Rosną one przeważnie na siedliskach boru świeżego i mieszanego świeżego. Struktura wiekowa drzewostanów jest na terenie gminy zróżnicowana. 31% stanowią drzewostany w grupie wiekowej 61-80 lat, 20% z grupy wiekowej 41-60 lat a 18% z grupy wiekowej 21-40 lat. Przeciętny wiek drzewostanów wynosi 55 lat. W ramach prowadzenia zróżnicowanej gospodarki leśnej został utworzony Leśny Kompleks Promocyjny Bory Tucholskie, który objął między innymi kompleksy leśne gminy Warlubie. Kompleks ten odgrywa wiodącą rolę między innymi w zakresie promocji prooekologicznej gospodarki leśnej, aktywnej ochrony przyrody, badań naukowych i doświadczeń prowadzonych na potrzeby gospodarki leśnej i edukacji przyrodniczej.
Struktura powierzchni
Według danych z roku 2009 gmina Warlubie ma obszar 200,97 km², w tym:
- użytki rolne: 34%
- użytki leśne: 56%
Gmina stanowi 13,65% powierzchni powiatu.
Ochrona przyrody
Część obszaru gminy obejmują: Wdecki Park Krajobrazowy oraz Zespół Parków Krajobrazowych Chełmińskiego i Nadwiślańskiego - część północna. W całości natomiast gmina znajduje się na obszarze Rezerwatu Biosfery Bory Tucholskie.
Rezerwaty przyrody
Na terenie gminy znajdują się 3 rezerwaty przyrody:
- Rezerwat przyrody Jezioro Łyse - torfowiskowy, chroni teren wodno-błotny i bór bagienny
- Rezerwat przyrody Kuźnica - leśny, chroni fragment boru bageinnego
- Rezerwat przyrody Osiny - torfowiskowy, chroni torfowisko przejściowe.
Pomniki przyrody
Na terenie gminy są zlokalizowane następujące pomniki przyrody:
Nr | Lokalizacja | Forma | Nazwa | Sztuk | Obwody przy powołaniu | Akt prawny |
1. | Bąkowo przy drodze Rulewo-Warlubie "Dęby Bąkowskie" wśród nich najokazalszy dąb w województwie kujawsko-pomorskim | grupa drzew | 3 dęby szypułkowe | 3 | 940, 670, 560 | Rozporządzenie nr 11/91 Wojewody Bydgoskiego z dnia 1 lipca 1991 roku |
2. | Bąkowo przy drodze Rulewo-Warlubie | grupa drzew | 2 dęby szypułkowe | 2 | 670, 560 | Rozporządzenie nr 11/91 Wojewody Bydgoskiego z dnia 1 lipca 1991 roku |
3. | Bąkowo park dworski pod zarządem Domu Dziecka | pojedyncze drzewo | dąb szypułkowy | 1 | 420 | Rozporządzenie nr 11/91 Wojewody Bydgoskiego z dnia 1 lipca 1991 roku |
4. | Bąkowo park dworski pod zarządem Domu Dziecka | grupa drzew | lipa drobnolistna buk zwyczajny buk zwyczajny odmiana zwisła | 3 | 480 355 310 | Rozporządzenie nr 322/95 Wojewody Bydgoskiego z dnia 29 grudnia 1995 roku |
5. | Bzowo | pojedyncze drzewo | grusza polna | 1 | 150 | Rozporządzenie nr 11/91 Wojewody Bydgoskiego z dnia 1 lipca 1991 roku |
6. | Warlubie okolice dworca PKP "Bona" | pojedyncze drzewo | lipa drobnolistna | 1 | 730 | Rozporządzenie nr 11/91 Wojewody Bydgoskiego z dnia 1 lipca 1991 roku |
7. | Warlubie ul. Bąkowska 42 | grupa drzew | 2 dęby szypułkowe | 2 | 383 i 244 | Rozporządzenie nr 11/91 Wojewody Bydgoskiego z dnia 1 lipca 1991 roku |
8. | Warlubie ul. Bąkowska | aleja przydrożna | 22 dęby szypułkowe 4 dęby bezszypułkowe 10 jesiony wyniosłe klon zwyczajny | 37 | od 135 do 371 od 310 do 382 od 145 do 232 178 | Rozporządzenie nr 11/91 Wojewody Bydgoskiego z dnia 1 lipca 1991 roku |
9. | leśnictwo Bąkowo odz. 296c | pojedyncze drzewo | sosna zwyczajna | 1 | 280 | Rozporządzenie nr 11/91 Wojewody Bydgoskiego z dnia 1 lipca 1991 roku |
10. | Bąkowski Młyn leśnictwo Bąkowo odz. 306i, j | grupa drzew | lipa drobnolistna dwuwierzchołkowa dąb szypułkowy | 2 | 400 430 | Rozporządzenie nr 11/91 Wojewody Bydgoskiego z dnia 1 lipca 1991 roku |
11. | leśnictwo Jeżewnica odz. 44d przy drodze do leśniczówki Jeżewnica | pojedyncze drzewo | dąb szypułkowy | 1 | 480 | Rozporządzenie nr 11/91 Wojewody Bydgoskiego z dnia 1 lipca 1991 roku |
12. | leśnictwo Jeżewnica odz. 49h skraj lasu | pojedyncze drzewo | dąb bezszypułkowy | 1 | 640 | Rozporządzenie nr 11/91 Wojewody Bydgoskiego z dnia 1 lipca 1991 roku |
13. | leśnictwo Jeżewnica odz. 56k na skraju łąki | grupa drzew | lipa drobnolistna 11 dębów szypułkowych | 12 | 260 od 250 do 380 | Rozporządzenie nr 11/91 Wojewody Bydgoskiego z dnia 1 lipca 1991 roku |
14. | Blizawy | pojedyncze drzewo | lipa szerokolistna | 1 | 409 | Rozporządzenie nr 36/95 Wojewody Bydgoskiego z dnia 14 lutego 1995 roku |
15. | leśnictwo Lipinki odz. 142l | pojedyncze drzewo | dąb szypułkowy | 1 | 365 | Rozporządzenie nr 322/95 Wojewody Bydgoskiego z dnia 29 grudnia 1995 roku |
16. | Osiek | pojedyncze drzewo | dąb szypułkowy | 1 | 600 | Uchwała nr XXIV/155/09 Rady Gminy Warlubie z dnia 27 marca 2009 roku. |
17. | Rulewo park dworski | grupa drzew | 4 buki zwyczajne 3 lipy drobnolistne 3 dęby szypułkowe 3 klony zwyczajne platan klonolistny wiąz szypułkowy świerk pospolity topola osika | 17 | 346, 340, 278, 267 462, 439, 345 610, 420, 415 326, 296, 284 305 267 315 420 | Rozporządenie nr 13/97 Wojewody Bydgoskiego z dnia 14 kwietnia 1997 roku |
Obszary NATURA 2000
- Bory Tucholskie
- Krzewiny
- Sandr Wdy
Użytki ekologiczne
W gminie Warlubie są zarejestrowane 44 użytki ekologiczne o łącznej powierzchni 321,89 ha. Znajdują się one w większości (231 ha) w okolicach wsi Lipinki, a pozostałe w Płochocinie, Nowej i Starej Hucie.
Demografia
Dane z 31 grudnia 2010 r. (źródło: Urząd Stanu Cywilnego Warlubie):
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 6579 | 100 | 3311 | 50,3 | 3268 | 49,7 |
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) | 32,7 | 16,5 | 16,2 |
W latach 1990 - 2006 wójtem gminy był Andrzej Ryszard Łażewski.
Gospodarka
Podstawową funkcją gminy jest produkcja rolna, w której zatrudnionych jest ok. 65% ludności zawodowo czynnej. Rolnictwo to przewaga zasiewów, a są to przede wszystkim: zboża, buraki, ziemniak i rzepak. Przemysł w gminie zdominowany jest głównie przez firmy zajmujące się konfekcjonowaniem i dystrybucją tłuszczów roślinnych i zwierzęcych. Ponadto dobrze rozwinięty jest przemysł przetwórstwa drzewnego. Gmina dysponuje bardzo dobrą infrastrukturą techniczną. Przez obszar gminy przebiega droga krajowa nr 91 Gdańsk - Nowe Marzy oraz droga wojewódzka nr 214 (Warlubie - Łeba). Istnieje również magistrala kolejowa Gdynia - Łódź - Katowice, z dworcem PKP w Warlubiu.
Przez teren gminy przebiega autostrada nr A1 Gdańsk-Cieszyn z węzłem rozjazdowym w Warlubiu.
Zabytki
Na obszarze gminy znajdują się następujące zabytki wpisane do rejestru zabytków:
- zespół dworski w Bąkowie z drugiej połowy XIX w.obejmujący: dwór; park; spichrz, poł. XIX w.; oborę; gorzelnię, schyłek XIX w.; nr A/242/1-5 z 20.10.1990 r.
- kościół pod wezwaniem św. Wawrzyńca, 1891 w Płochocinie, nr A/254/1 z 23.04.1991
- zespół dworski z drugiej połowy XIX w. i początku XX: dwór; park; folwark; nr 134/A z 15.06.1985 r.
- dwór w Rulewie nr 94/A z 18.12.1981 r.
- zespół dworski w Rulewie z trzeciego ćwierćwiecza XIX w. obejmujący: park; 3 mostki; grotę i cmentarz rodowy; nr A/494/1 z 22.09.1997 r.
- zespół kościelny w Wielkim Komorsku obejmujący: kościół pod wezwaniem św. Bartłomieja Apostoła z 1787-1791 roku; kostnica; cmentarz przykościelny; ogrodzenie z bramami i kapliczkami; cmentarz grzebalny, nr A/14/1-5 z 19.11.1999 r.
- dom drewniany (chata holenderska) w Wielkim Komorsku nr domu 3, z ok. 1780 roku; nr 332 z 21.02.1956
Na obszarze gminy funkcjonowało wiele cmentarzy ewangelickich m.in. w : Bąkowie, Bąkowskim Młynie, Borowym Młynie, 2 w Buśni, Bzowie, Kruszach, Lipinkach, Mątasku, Płochocinie, Płochocinku, Przewodniku, Rulewie, Warlubiu, 2 w Wielkim Komortsku. Oprócz cmentarzy na terenie gminy funkcjonowały 2 kościoły ewangelickie w Przewodniku i Warlubiu.
Kody pocztowe w gminie Warlubie (wyświetlono 3/3)
Wtyczki społecznościowe
Komentarze o Gminie Warlubie
Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-16 16:17:35