Myszków

Myszków – miasto i gmina w województwie śląskim, siedziba powiatu myszkowskiego. Położone nad rzeką Wartą, należy historycznie do Małopolski.

Według danych z 31 grudnia 2010 roku, miasto miało 32 721 mieszkańców.

Przez Myszków przebiega jedna z najstarszych linii kolejowych w Polsce, łącząca Warszawę z Katowicami (kolej Warszawsko-Wiedeńska), obrzeżami miasta biegnie również Centralna Magistrala Kolejowa.

Położenie

Według danych z 1 stycznia 2009 powierzchnia miasta wynosi 73,59 km². W 2005 roku 56% obszaru miasta obejmowały użytki rolne, a 22% – użytki leśne. Myszków stanowi 15,36% powierzchni powiatu myszkowskiego.

W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa częstochowskiego. Do 1949 roku siedziba gminy Myszków.

Podział miasta

Miasto nieformalnie dzieli się na 22 dzielnice:

Warunki naturalne

Ukształtowanie terenu

Miasto usytuowane jest w obniżeniu górnej Warty, w tzw. „obniżeniu myszkowskim”, w północno-wschodniej części rozległej Wyżyny Śląskiej – na skraju Jury Krakowsko-Częstochowskiej. Sama Wyżyna Śląska rozciąga się od prawego brzegu górnej Odry, aż po krawędź Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej. Część obszaru miasta położona jest w otulinie Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych (dzielnice: Bory i Helenówka). Obszar północno-wschodni miejscowości leży w Obniżeniu Górnej Warty, część południowo-zachodnia na Progu Woźnickim ciągnącym się od Zawiercia, aż po Kluczbork. Myszków położony jest ok. 280 m n.p.m. Sama miejscowość usytuowana jest niemal całkowicie w naturalnym obniżeniu terenu (dawna rynna Prawarty), otoczonym z czterech stron wzniesieniami: Góry Włodowskiej, Góry Będuskiej (części pasa Progu Woźnickiego), Góry Jaworznickiej i Osińskiej Góry. Charakterystyczne dla Myszkowa jest utrzymanie się znacznej ilości zabudowy zagrodowej, jako skutek włączenia w granice administracyjne miasta typowych wiejskich jednostek osadniczych (Nowa Wieś, Osińska Góra, Helenówka, Mrzygłódka, Będusz). Rysującą się tendencją w kwestii rozmieszczenia przestrzennego budownictwa mieszkaniowego jest postępująca koncentracja budownictwa w części „miejskiej” Myszkowa, gdzie znacznemu odmłodzeniu ulęgają również zasoby mieszkaniowe (spadek o 50% udziału mieszkań zrealizowanych przed 1945 rokiem).

Klimat

Wykres obrazujący średnie temperatury dobowe maksymalne i minimalne w ciągu roku dla miasta Myszkowa

(kliknij, aby powiększyć)

Historia

Dzisiejsze miasto tworzy kilka starych osad, czasem starszych od Myszkowa. Ponieważ historia miasta jako jednego organu rozpoczyna się dopiero wraz z utworzeniem gminy Myszków, poniżej przedstawione są tylko wydarzenia począwszy od 1925 r.

• 1925 - powołanie gminy Myszków;
• 09.1939 - Myszków zostaje wcielony do III Rzeszy;
• 17.01.1945 - wyzwolenie gminy Myszków i okolic;
• 1.01.1950 - na podstawie Rozporządzenia Ministra Administracji Publicznej z 8.09.1949 r. "Gminie wiejskiej Myszków w powiecie zawierciańskim województwa śląskiego nadano ustrój miejski";
• 1.01.1956 - na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów powstał powiat myszkowski;
• 1.06.1975 - po likwidacji struktury powiatowej Myszków wraz z całym obszarem dawnego powiatu wszedł w skład województwa częstochowskiego;
• 1.12.1983 - znaczne poszerzenie obszarów miasta o obecne dzielnice: Potasznia, Mrzygłód, Mrzygłódka, Nierada, Kręciwilk (dawne sołectwa), Ręby (35 ha), Labry i Smudzówka;
• 1984 - uruchomienie komunikacji miejskiej;
• 1993 - odkrycie i udokumentowanie złoża rud molibdenowo-wolframowo-miedziowych na terenie Mijaczowa;
• 1997 - podpisanie umowy partnerskiej z miastem Kopřivnice w Czechach;
• 1999 - podpisanie umowy partnerskiej z miastem Los Alcázares w Hiszpanii;
• 1999 - Myszków ponownie stał się siedzibą powiatu z chwilą trójstopniowego podziału administracyjnego;
• 2001 - podpisanie umowy partnerskiej z miastem Zwönitz w Niemczech;
• 2002 - podpisanie umowy partnerskiej z miastem Námestovem na Słowacji;

Demografia

Dane z 30 czerwca 2008 roku:

Myszków jest 139. miastem w Polsce pod względem liczby ludności i 50. pod względem powierzchni. Według danych z roku 2005 średni dochód na mieszkańca wynosił 1480,13 zł.

Gospodarka

Przemysł metalurgiczny

Myszków od setek lat jest związany z przemysłem metalurgicznym (decydowały o tym złoża rud żelaza). Już w XVIII w. działały tu wielkie piece. W okresie powojennym produkcja stali zachodziła w zabudowaniach wykorzystywanych obecnie jako Hale Targowe (są to już nie istniejące budynki w okolicach dworca kolejowego po stronie dzielnicy Mijaczów). W 1955 r. działalność gospodarcza została przeniesiona do nowo otwartego zakładu odlewniczego w dzielnicy Pohulanka. W tym rejonie do dziś koncentruje się ta gałąź przemysłu. Po wielu przekształceniach własnościowych, zmianach nazwy (Myszkowskie Zakłady Metalurgiczne (MZM), Mistal, wreszcie Nowy Mystal) fabryka nadal produkuje części maszyn i urządzeń dla przemysłu kolejowego, górniczego i stoczniowego (wózki wagonowe, belki, ostojnice itp.). Zakład przeszedł modernizację i obecnie jest zdominowany przez kapitał rosyjsko-ukraiński. Pracuje w nim około 300 osób.

Na terenie Będusza australijska firma prowadzi badania związane z odkryciem znacznych złóż molibdenu, wolframu, srebra i miedzi.

Przemysł elektromaszynowy

Z przemysłem elektromaszynowym związana jest Myszkowska Fabryka Naczyń Emaliowanych "Światowit". Ta firma powstała na początku XX w. W czasie II wojny światowej Niemcy wykorzystali zakład dla swoich potrzeb i uruchomili tu produkcję części do samolotów. Okres powojenny to dynamiczny rozwój fabryki i zdobywania rynków zbytu. Transformacja gospodarcza i prywatyzacja była przyczyną podzielnia majątku na liczne spółki zależne od siebie i załamania płynności finansowej. Obecnie wyrabia się tam rozmaite naczynia cynkowane, garnki, sprzęt AGD (popularne w czasach PRL pralki wirnikowe "Frania", wirówki, kuchenki gazowe) i inne podobne artykuły. Zatrudnienie w zespole spółek wynosi około 300-400 osób.

Przemysł papierniczy

Przemysł papierniczy koncentruje się wokół dawnych Myszkowskich Zakładów Papierniczych (MZP), jednej z największych papierni w Polsce, założonej w 1894. Od początku swego istnienia fabryka zwiększała produkcję, zatrudnienie i wreszcie stała się centralną częścią MZP, na które składały się mniejsze jednostki rozlokowane w byłym woj. częstochowskim. Część terenu fabryki zajmuje zakład produkcji ścieru drzewnego, ściśle współpracujący z papiernią. Obecnie jako Fabryka Papieru S.A. Myszków, mimo upadłości, kontynuuje produkcję papieru (gazetowego, offsetowego i tektury falistej) na nowoczesnej maszynie nr 6, dając zatrudnienie 350 pracownikom.

Przemysł włókienniczy

Przemysł włókienniczy praktycznie przestał istnieć z chwilą upadku zakładu Wartex. Tereny i hale wykorzystuje obecnie firma Sokpol, i w mniejszym stopniu, inne podmioty gospodarcze jak np. fabryka opakowań tekturowych czy drukarnia. Działają jednak mniejsze firmy o zbliżonym profilu produkcji jak np. Brotex - wyroby dziewiarskie.

Przemysł obuwniczy

Kilkaset lat temu w Mrzygłodzie (obecna dzielnica Myszkowa) działał niezwykle liczny cech szewców. Z początkiem lat 90. XX w. nastąpił gwałtowny rozwój tej branży. Obecnie w Myszkowie oraz Żarkach działa wiele mniejszych lub większych firm zajmujących się produkcją obuwia lub komponentów do tego niezbędnych.

Przemysł spożywczy

Produkcja artykułów spożywczych koncentruje się w Sokpolu, który dynamicznie rozwija się i rozbudowuje. Pracuje tam ponad 200 osób. Mająca swoją siedzibę w pobliskim Postępie firma Jurajska specjalizuje się zaś w produkcji wody mineralnej i rozmaitych napojów orzeźwiających. W trosce o stan środowiska naturalnego prowadzi też sprzedaż swych produktów w butelkach wielokrotnego użytku (szklanych).

Sport

Myszków posiada w ramach Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji kryty basen, saunę, siłownię i studio odnowy biologicznej oraz salę gimnastyczną. Przez klub piłkarski MKS Myszków jest eksploatowany zmodernizowany stadion sportowy. Na terenie osiedli są rozlokowane liczne boiska, bieżnie oraz korty tenisowe. Od kilku lat użytkowana jest też nowoczesna hala sportowa przy LO.

Oświata

Na terenie miasta Myszkowa istnieje 6 przedszkoli, 8 szkół podstawowych, 5 gimnazjów, Liceum Ogólnokształcące oraz 2 zespoły szkół średnich (zawodowych, profilowanych i techników).

Przedszkola

• Przedszkole Nr 1 (ul. Sucharskiego 32)
• Przedszkole Nr 2 (ul. Pułaskiego 7A)
• Przedszkole Nr 3 (ul. Millenium 19)
• Przedszkole Nr 4 (ul. Skłodowskiej 7)
• Przedszkole Nr 5 im. Marii Konopnickiej (ul. Stalowa 1)
• Przedszkole Nr 6 z Oddziałem Integracyjnym (wchodzi w skład ZSP Nr 4, ul. Traugutta 43)

Szkoły podstawowe i gimnazja

• Zespół Szkół Publicznych Nr 1
  Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Adama Mickiewicza
  Gimnazjum Nr 1 im. Mikołaja Kopernika
  ul. Leśna 1
• Zespół Szkół Publicznych Nr 2 im. Jana Pawła II
  Szkoła Podstawowa Nr 2
  Gimnazjum Nr 2
  ul. Jaworznicka 34
• Zespół Szkół Publicznych Nr 3
  Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi Nr 3 im. Tadeusza Kościuszki
  Gimnazjum Nr 3 z Oddziałami Integracyjnymi im. Cypriana Kamila Norwida
  ul. Kościuszki 30
• Zespół Szkolno-Przedszkolny Nr 4
  Szkoła Podstawowa Nr 8
  Gimnazjum Nr 4
  Przedszkole Nr 6
  ul. Traugutta 43
• Zespół Szkół Publicznych Nr 5
  Szkoła Podstawowa z Oddziałami Integracyjnymi Nr 5 im. Henryka Sienkiewicza
  Gimnazjum Nr 5 z Oddziałami Integracyjnymi im. Roberta Schumana
  ul. Sikorskiego 20A
• Szkoła Podstawowa Nr 4
  ul. Jedwabna 93
• Szkoła Podstawowa Nr 6
  ul. Wapienna 2 Nowa Wieś
• Szkoła Podstawowa Nr 7 im. Jana Brzechwy
  ul. Pińczycka 2

Szkoły ponadgimnazjalne

• Liceum Ogólnokształcące im. mjr. Henryka Sucharskiego
  ul. 11 Listopada 9
• Zespół Szkół Nr 1 im. Eugeniusza Kwiatkowskiego
  ul. Kwiatkowskiego 18
• Zespół Szkół Nr 2 im. Hugona Kołłątaja
  ul. Pułaskiego 70

Kościoły i związki wyznaniowe

Na terenie miasta działalność duszpasterską prowadzą następujące kościoły i związki wyznaniowe:

Katolicyzm

• Kościół Rzymskokatolicki

Protestantyzm

• Kościół Adwentystów Dnia Siódmego - zbór w Myszkowie
• Kościół Wolnych Chrześcijan - zbór w Myszkowie
• Kościół Zielonoświątkowy w RP - zbór "Filadelfia" w Myszkowie

Inne

• Świadkowie Jehowy

Transport

Drogowy

• droga wojewódzka 789 Brusiek - Kalety - Woźniki - Koziegłowy - Żarki - Lelów
• droga wojewódzka 791 Wanaty - Zawiercie - Ogrodzieniec - Olkusz - Trzebinia
• droga wojewódzka 793 Św. Anna - Żarki - Myszków - Siewierz

Kolejowy

• 1 Kolej Warszawsko-Wiedeńska. Stacje: Myszków, Myszków Nowa Wieś, Myszków Światowit, Myszków Mrzygłód
• W południowo-zachodniej części miasta na terenie dzielnic Nierada, Kręciwilk, Gruchla i Remby od 1 Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej odłącza się 4 Centralna Magistrala Kolejowa, która biegnie dalej w kierunku Warszawy.

Autobusowy

Spółka PKS Myszków prowadzi przewozy w regionie. Działają połączenia autobusowe z Częstochową, Katowicami, Tarnowskimi Górami, Krakowem, Łebą, Gdynią, Zakopanem i Poznaniem.

Zakład Komunikacji Miejskiej Myszków (ZKM Myszków) został uruchomiony w 1984 r. jako publiczna komunikacja zbiorowa. Do 2011 roku usługi świadczyła spółka miejska - SANiKO (dawniej pod nazwą RPGKiM). Obecnie usługi komunikacyjne świadczy prywatna spółka LZ Lazar z Zendka.

Zabytki

• XIX-wieczny dworzec kolejowy (remontowany od 2010)
• Pałac Augusta Schmelzera. Pochodzi z lat 80. XIX wieku. Jest to budynek piętrowy, przykrywa go dach typu masandrowego z lukarnami. Obiekt posiada bardzo bogate detale architektoniczne, niedawno przeszedł kapitalny remont.
• Kościół pw. św Stanisława B.M. Neogotycka świątynia, powstawała w latach 1908-1936. Została zbudowana na planie krzyża, przy wejściu frontowym wnosi się ponad 60-metrowa wieża (1925 r.) dokończona według oryginalnych projektów około 2000 r. Na uwagę zasługują zabytkowe witraże w nawie głównej, jeden z największych w Polsce ołtarzy marmurowych oraz organy. Wewnątrz ściany pokrywają niedawno wykonane, stylowe malowidła podkreślające neogotycki charakter tej budowli.
• Kaplica Narodzenia NMP w Mijaczowie. Kapliczka jest wykonana z kamienia wapiennego, z zewnątrz nieotynkowana. Ma rozbudowany system piwnic i korytarzy, gdyż stanowiła ongiś część pałacu Joachima Bobrowskiego, który został rozebrany. Pozostała tylko owa kaplica i wspomniane piwnice. Wiadomo, że istniała już w 1790 r. Budynek przeszedł renowacje połączoną z montażem iluminacji.
• Budynek Prokuratury Rejonowej. Piętrowa budowla z lat 20. XX w. z ciekawymi, nietynkowanymi przyporami z wapienia. Nad wejściem tablice upamiętniające nadanie praw miejskich Myszkowowi i jego herb. Obiekt po kapitalnym remoncie.
• Zabytkowe hale fabryczne dawnego Wartexu. Obecnie, wyremontowane służą firmie Sokpol Pochodzą z końca XIX w.
• Miniaturowa kapliczka wzniesiona pod koniec XVIIw. Upamiętnia ona zwycięską bitwę miejscowej szlachty ze Szwedami.
• Budynki dworskie (Będusz) Pochodzą z przełomu XIX i XX w. Zobaczyć tam można ogród w stylu angielskim, murowane czworaki i bardzo ciekawą wieżyczkę. Obiekty są zbudowane z kamienia wapiennego.
• Kościół pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny Różańcowej w Mrzygłodzie. Pochodzi z XVII wieku, zbudowany w miejsce starszego drewnianego kościoła. Reprezentuje style: barokowy, rokokowy i renesansowy

Prasa

• Gazeta Myszkowska
• Kurier Jurajski
• 7 Dni Myszkowa

Współpraca międzynarodowa

Miasta partnerskie:

• Kopřivnice
• Los Alcázares
• Zwönitz
• Námestovo