
Ocena internautów powiatu Białystok
Średnia ocena: 3.8
liczba ocen: 29
Liczba gmin: 1
Liczba miejscowosci: 1
Liczba kodów pocztowych: 50
Tablice rejestracyjne: BI
Populacja: 294989
Gęstość zaludnienia: 2 886,7 os./km²
Powierzchnia: 102,12 km²
Adres: ul. Słonimska 1 15-950 Białystok
Białystok (lit. Balstogė, ros. Белосток, białorus. Беласток, jid. ביאַליסטאָק) – miasto na prawach powiatu w północno-wschodniej Polsce, w Nizinie Północnopodlaskiej leżące nad rzeką Białą. Jest stolicą województwa podlaskiego i siedzibą władz ziemskiego powiatu białostockiego.
Według danych z 31 grudnia 2010 r. miasto miało 295 198 mieszkańców.
Wśród miast wojewódzkich Polski, Białystok jest 2. miastem pod względem gęstości zaludnienia, 11. pod względem ludności i 13. pod względem powierzchni.
Białystok pełni funkcję administracyjnego, gospodarczego, naukowego i kulturalnego centrum regionu. Miasto z przyległymi gminami tworzy aglomerację białostocką.
Białystok leży na Wysoczyźnie Białostockiej, będącej częścią makroregionu Nizina Północnopodlaska. Znajduje się w centralnej części województwa podlaskiego.
Według danych z 1 stycznia 2009 powierzchnia miasta wynosi 102,12 km².
Historycznie Białystok leży na Podlasiu.
Uwarunkowania geograficzne (miasto leży w sąsiedztwie Białorusi, Litwy i Rosji) i historyczne sprawiły, że Białystok jest miejscem, gdzie od wieków żyli wspólnie ludzie różnych kultur, wyznań i narodowości, co ukształtowało specyficzny charakter miasta.
Miasto jest położone nad rzeką Białą, będącą lewym dopływem Supraśli.
Zgodnie z podziałem rolniczo-klimatycznym Polski Romualda Gumińskiego, Białystok położony jest w dzielnicy podlaskiej. Klimat jej jest wyraźnie chłodniejszy od innych dzielnic nizinnych. Średnie temperatury stycznia mieszczą się w granicach od -4 do -6 °C, należą one do najniższych w Polsce. Średnia temperatura roczna wynosi ok. +7 °C. Liczba dni mroźnych wynosi od 50 do 60, z przymrozkami od 110 do 138 dni, a czas zalegania pokrywy śnieżnej od 90 do 110 dni. Średnie sumy opadów rocznych oscylują wokół wartości 550 mm, a okres wegetacyjny trwa 200 do 210 dni.
Znajduje się w obszarze funkcjonującym pod nazwą Zielone Płuca Polski (dawne tereny województw: białostockiego, łomżyńskiego, olsztyńskiego, ostrołęckiego i suwalskiego). Około 32% jego powierzchni zajmują tereny zielone. Parki i skwery oraz 1779 ha lasów znajdujących się w granicach miasta tworzą specyficzny i zdrowy mikroklimat. W obrębie Białegostoku znajdują się dwa rezerwaty przyrody o powierzchni łącznej 105 ha, będące pozostałościami Puszczy Knyszyńskiej. Aglomeracja miejska sąsiaduje z Narwiańskim Parkiem Narodowym. Takie usytuowanie rezerwatów przyrody w bezpośrednim sąsiedztwie miasta jest unikatowe. Ze względu na te walory w 1993 r. Białystok jako pierwsze miasto w Polsce został przyjęty do międzynarodowego projektu Sieci Zdrowych Miast prowadzonego przez Światową Organizację Zdrowia.
Na terenie miasta znajdują się 3 rezerwaty przyrody:
W 2009 roku był gospodarzem Światowego Kongresu Esperanto.
Budynki gotyckie:
Budynki renesansowe:
Budynki barokowe:
Budynki powstałe w XIX wieku:
Budynki powstałe w XX wieku:
Część z zabytków została oznakowana na pięciu turystycznych szlakach tematycznych utworzonych w mieście w latach 2008-2010:
W latach 2010-2011 dodatkowo powstać mają: Szlak rodu Branickich, Szlak architektury drewnianej, Szlak białostockich świątyń oraz Szlak białostockich fabrykantów.
Alternatywę dla pieszych szlaków stanowi "Białostocki Audiobus. Dźwiękowy przewodnik do słuchania w autobusach komunikacji miejskiej" - utworzony w 2011 roku szlak turystyczny oparty na trasach linii autobusowych numer 2 i 10.
Pod koniec roku 2007 otwarto plac Miejski za Ratuszem (pomiędzy ul. Suraską i Rynkiem Kościuszki). W marcu 2008 r. UM przedstawił plan remontu ścisłego centrum. Według tego planu w roku 2009 Rynek Kościuszki, Suraska i Kilińskiego zostały przekształcone w Deptak Miejski (jako część Rynku Miejskiego). Plac został wyłożony kostką i płytami granitowymi , znajduje się tam stylowe oświetlenie oraz donice z kwiatami i ławki.
Historia Rynku Miejskiego sięga roku 1753, kiedy to po pożarze miasta jego przebudową zajął się ówczesny właściciel Białegostoku - Jan Klemens Branicki. Do najważniejszych zachowanych obiektów z tego okresu należy Ratusz z wieżą zegarową, ukończony w 1761 roku. Dawniej pełnił on funkcje usługowo-handlowe, znajdowały się w nim kramy kupieckie, w większości należące do ludności żydowskiej. W roku 1939 radzieccy okupanci zburzyli Ratusz, a na jego miejscu planowano wybudowanie pomnika Józefa Stalina. W latach 1954–1958 odbudowano rozebrany budynek. Obecnie mieści się w nim główna siedziba Muzeum Podlaskiego.
Przy Rynku Miejskim znajduje się także cekhauz - hetmańska zbrojownia. Jest to barokowo-klasycystyczny budynek w kształcie typowego dla XVIII wieku dworku szlacheckiego. W swojej historii był wykorzystywany głównie jako magazyn sprzętu strażackiego. Dziś znajduje się tu Archiwum Państwowe.
Do najefektowniejszych obiektów na Rynku Miejskim zalicza się budynek dawnej austerii czyli karczmy. Jest to budowla dwukondygnacyjna, pokryta mansardowym dachem z lukarnami, ze ściętym narożem z balkonem ozdobionym portykiem i frontonem wspartym na dwóch kolumnach. Obecnie mieści się w niej restauracja Astoria, która stanowi wraz z sąsiednim budynkiem część kompleksu gastronomiczno-usługowego pod nazwą Centrum Astoria. W jego skład wchodzi cukiernia z tarasem widokowym, na którym serwowana jest kawa i desery. W piwnicach Astorii znajduje się pub, a na parterze stylowy bar. Ponadto w Centrum Astoria znajdują się sale konferencyjno - bankietowe.
Przy wschodniej pierzei Rynku wznosi się zespół katedralny Wniebowzięcia NMP, w którego skład wchodzi XX-wieczna bazylika wybudowana w stylu neogotyckim, barokowa plebania zbudowana w 1761 roku oraz XVII-wieczny kościółek farny, który jest najstarszym zachowanym zabytkiem murowanym w mieście.
Przy zachodniej pierzei Rynku znajdują się kolorowe fasady odbudowanych po wojnie kamieniczek. w których mieszczą się galerie, kawiarnie, puby, księgarnia i sklepy.
W końcu listopada 2010 liczba zarejestrowanych bezrobotnych w Białegostoku obejmowała ok. 14,8 tys. mieszkańców, co stanowi stopę bezrobocia na poziomie 12,0% do aktywnych zawodowo.
Białystok jest dużym ośrodkiem przemysłu włókienniczego, rozwinięty jest też przemysł elektromaszynowy (elektroniczny, maszynowy i metalowy), drzewny, spożywczy (największy w Polsce Polmos), materiałów budowlanych, huta szkła oraz elektrociepłownia.
Miasto jest ośrodkiem handlu głównie ze wschodem. Działa tu Centrum Promocji Rynku Wschodniego. W Białymstoku odbywają się międzynarodowe Targi Tekstylno-Odzieżowe, Żywności i Przetwórstwa, Konsumpcyjne, Rolno-Spożywcze.
W Białymstoku znajduje się: 7 hipermarketów, 27 supermarketów, 9 galerii handlowych (Biała, Alfa, 2x Auchan, Kwadrat, Podlaska, Zielone Wzgórza, Galeria M, Galeria Antoniukowska), 19 marketów elektronicznych, marketów budowlano-dekoracyjnych.
W miejscowości działało Państwowe Gospodarstwo Rolne – Państwowe Gospodarstwo Ogrodnicze Białystok.
Największą populację Białystok odnotował w 2010 r. – wg danych GUS 294 989 mieszkańców.
Według danych z 30 czerwca 2010 miasto liczyło 294 989 mieszkańców, z czego kobiet było 157 227, a mężczyzn 137 762. Cechą charakterystyczną mieszkańców jest gwara białostocka.
Białystok to ośrodek kulturalno-społeczny Białorusinów (według spisu powszechnego mieszka ich tutaj prawie 7,5 tys., co stanowi 2,5% mieszkańców Białegostoku). Działają tu Konsulat Białorusi oraz takie organizacje jak: Białoruskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, Związek Młodzieży Białoruskiej, Związek Białoruski w RP, Białoruskie Stowarzyszenie Literackie "Białowieża", Białoruskie Towarzystwo Historyczne, Stowarzyszenie Dziennikarzy Białoruskich, Białoruskie Zrzeszenie Studentów, Centrum Edukacji Obywatelskiej Polska-Białoruś, Towarzystwo Kultury Białoruskiej. W Białymstoku odbywają się także ogólnopolskie imprezy kulturalne m.in. Festiwal "Piosenka Białoruska" oraz Święto Kultury Białoruskiej. Działa niezależne białoruskie Radio Racja, nadające sygnał także na Białoruś. Wydawane są tu białoruskie czasopisma: Niwa, Białoruskie Zeszyty Historyczne, Pravincyja oraz Czasopis.
RosjanieRosjanie to mniejszość narodowa, która liczy około 10-15 tys. osób, mieszkających głównie w Białymstoku, na Suwalszczyźnie i Mazurach. W Białymstoku działa ich główna organizacja – Rosyjskie Stowarzyszenie Kulturalno-Oświatowe, organizujące Dni Kultury Rosyjskiej.
TatarzyW Białymstoku mieszka ok. 1800 Tatarów. Działa Związek Tatarów Rzeczypospolitej Polskiej (oddział podlaski), wydawane jest czasopismo "Życie Tatarskie". W planach jest stworzenie w stolicy województwa podlaskiego Instytutu Historii Tatarów.
Pozostałe narodowościW Białymstoku mieszkają również: Romowie (działa Centralna Rada Romów w Polsce, ukazuje się ich miesięcznik "Rrom p-o Drom") oraz Ukraińcy (według spisu powszechnego w Białymstoku mieszka 417 Ukraińców; działają: Związek Ukraińców Podlasia, Związek Ukraińskiej Młodzieży Niezależnej).
W Białymstoku działa ponad 570 organizacji pozarządowych (w tym 56 towarzystw i związków m.in. Białostockie Towarzystwo Naukowe, Białoruskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne).
Białystok w 2010 r. przegrał rywalizację o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury 2016. Nie znalazł się na tzw. "krótkiej liście" miast-kandydatów.
Białystok jest największym ośrodkiem kulturalnym w północno-wschodniej Polsce. Działa tu największe w województwie Muzeum Podlaskie, posiadające oddziały w Białymstoku (Muzeum Historyczne, Muzeum Rzeźby Alfonsa Karnego, Białostockie Muzeum Wsi), w Choroszczy (Muzeum Wnętrz Pałacowych), w Supraślu, Tykocinie oraz Bielsku Podlaskim. W Białymstoku działają także: Muzeum Wojska oraz Muzeum Przyrodnicze Uniwersytetu w Białymstoku. Mieści się tu również jedna z najlepszych polskich galerii sztuki współczesnej – Galeria Arsenał. Drugą miejską galerią jest Galeria im. Sleńdzińskich, posiadająca największy w Polsce zbiór dzieł sztuki i pamiątek archiwalnych polskiego rodu artystów z Wilna. Ponadto działa tu 19 prywatnych galerii sztuki.
Dzięki Białostockiemu Teatrowi Lalek oraz Wydziałowi Sztuki Lalkarskiej warszawskiej Akademii Teatralnej Białystok uzyskał miano polskiego centrum sztuki lalkarskiej. Oprócz BTL-u istnieje tu także Teatr Dramatyczny oraz kilkanaście teatrów prywatnych (w tym Teatr Wierszalin z Supraśla oraz Teatr K3 z Białegostoku). Miasto posiada również filharmonię. Miasto wraz z Urzędem Marszałkowskim planuje budowę Europejskiego Centrum Muzyki i Sztuki, w skład którego wchodzić mają: Opera i Filharmonia Podlaska, rozbudowany teatr lalek oraz multikino.
Na terenie Białegostoku znajduje się 16 czynnych bibliotek:
W Białymstoku działa kilkanaście bibliotek. Największe z nich to Książnica Podlaska oraz Biblioteka Uniwersytecka. Osoby starsze i niepełnosprawne mogą bezpłatnie korzystać z biblioteki Fundacji Edukacji i Twórczości, która oferuję usługę „Książka na telefon” skierowaną do osób nie będących w stanie dotrzeć osobiście do wypożyczalni. Pozostałe instytucje kulturalne to min. Białostocki Ośrodek Kultury, Centrum Kultury Prawosławnej, Centrum im. Ludwika Zamenhofa w Białymstoku, Dom Kultury "Śródmieście", Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury oraz Młodzieżowy Dom Kultury
Festiwale mniejszości narodowych:
Lista drużyn biorących udział w rozgrywkach wojewódzkich i ogólnopolskich:
Klub | Sport | Data powstania | Liga | Stadion/Boisko | Trener |
---|---|---|---|---|---|
Jagiellonia Białystok | Piłka nożna | 1920 | Ekstraklasa | Stadion Miejski w Białymstoku | Tomasz Hajto |
KS Włókniarz Białystok | Piłka nożna | 1947 | IV Liga | Stadion Włókniarz Białystok | Artur Dakowicz |
Hetman Białystok | Piłka nożna | 1948 | IV Liga | Stadion Miejski w Białymstoku | Andrzej Pietrzyk |
KKS Piast Białystok | Piłka nożna | 1997 | Klasa okręgowa, grupa: podlaska | ? | Marek Sawicki |
AZS Białystok | Piłka siatkowa | 1998 | PlusLiga Kobiet | Szkoła Podstawowa nr 50 | Wiesław Czaja |
PKK Żubry Białystok | Koszykówka | 2003 | III Liga | Publiczne Gimnazjum nr 18 | Marek Kubiak |
KS Biatrans Białystok | Koszykówka | 2009 | II Liga | VI LO w Białymstoku | Tomasz Kujawa |
Lowlanders Białystok | Futbol amerykański | 2006 | PLFA I | ? | Łukasz Lewandowski, Tomasz Żukowski |
ADH Białystok | Hokej na lodzie | 2006 | Hokejowa Liga Open | Lodowisko MOSiR w Białymstoku | Marcin Radziszewski |
UKS Wygoda Białystok | Polski Związek Kolarski | ? | ? | ? | Wiesław Grabek |
Jagiellonia Judo Club Bialystok | Judo | ? | Polski Związek Judo | Szkoła Podstawowa nr 44 | Marcin Orłowski, Jarosław Kazberuk, Cezary Kazberuk |
Human Białystok | Kick-boxing | ? | Polski Związek Kickboxingu | ? | Krzysztof Humeńczyk, Seweryn Szczepankowski |
We wrześniu i listopadzie 1939 roku w Białymstoku było 55 szkół wszystkich typów, w tym 6 gimnazjów państwowych, 6 gimnazjów prywatnych, liceum pedagogiczne i liceum handlowe. Po wejściu Białegostoku w skład Białoruskiej SRR władze radzieckie na ich bazie w roku szkolnym 1940/1941 zaczęły tworzyć technika, „dziesięciolatki”, „siedmiolatki” i szkoły początkowe. Wszystkie szkoły prywatne upaństwowiono. W ten sposób starano się upodobnić szkolnictwo do systemu panującemu w innych częściach ZSRR. Zmiany przerwał wybuch wojny niemiecko-radzieckiej.
Najstarszą uczelnią w Białymstoku jest Uniwersytet Medyczny (zał. 1950, 3900 studentów), zarządzający dwoma szpitalami klinicznymi: Uniwersyteckim Dziecięcym Szpitalem Klinicznym i Uniwersyteckim Szpitalem Klinicznym. Dzięki Klinice Ginekologii UMB (pierwsze w Polsce zapłodnienie in vitro) oraz Kriobankowi Białystok jest znanym ośrodkiem leczenia niepłodności. Do grona najlepszych w Polsce placówek badających alergie pokarmowe należy III Klinika Chorób Dziecięcych UMB.
Politechnika Białostocka powstała w 1964 r. i obecnie jest największą uczelnią techniczną (15 tys. studentów) w północno-wschodniej Polsce.
W 1968 r. powstała filia Uniwersytetu Warszawskiego, która w 1997 r. przekształcona została w samodzielny Uniwersytet w Białymstoku (16 tys. studentów). Jest to największa uczelnia w województwie podlaskim.
Białostockie środowisko muzyczne dążyło do utworzenia uczelni muzycznej, mającej być kontynuatorką tradycji Konserwatorium Wileńskiego. Udało się to w 1974 roku. Powstała wtedy filia warszawskiej Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej (później Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina). Filia dostała już od macierzystej uczelni zgodę na usamodzielnienie się.
W 1975 r. powstał Wydział Sztuki Lalkarskiej Akademii Teatralnej im. A. Zelwerowicza w Warszawie, który z Białostockim Teatrem Lalek, rozsławił miasto i uczynił je polskim centrum sztuki lalkarskiej.
Po 1990 roku w Białymstoku zaczęły powstawać uczelnie prywatne (obecnie jest ich 12), są to m.in. Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania (zał. 1993, jedna z najlepszych niepaństwowych uczelni magisterskich w Polsce) oraz Wyższa Szkoła Ekonomiczna (1996).
Uczelnie niepubliczne – Wyższa Szkoła Administracji Publicznej w Białymstoku 1996, najlepsza polska uczelnia zawodowa 2005 i 2007 wg rankingu "Rzeczpospolitej" i "Perspektyw"). Została założona przez Fundację Rozwoju Demokracji Lokalnej. Od roku akademickiego 2008/2009 istnieje tam możliwość kształcenia na studiach drugiego stopnia (studia magisterskie) na kierunku "administracja".
W Białymstoku działa również Archidiecezjalne Wyższe Seminarium Duchowne, a także Sekcja św. Jana Chrzciciela Papieskiego Wydziału Teologicznego, która prowadzi Studium Teologii.
Miasto jest stolicą metropolii i archidiecezji białostockiej Kościoła rzymskokatolickiego. Powstanie diecezji, a następnie archidiecezji i metropolii białostockiej zakończyło okres tymczasowej administracji kościelnej na ziemiach białostocczyzny należących przez wieki do diecezji wileńskiej, a które po II wojnie światowej pozostały w granicach Polski. Ojciec Święty Jan Paweł II w dniu 5 czerwca 1991 r., w czasie wizyty w Białymstoku ogłosił decyzję o utworzeniu diecezji białostockiej. W dniu 25 marca 1992 r., Jan Paweł II w bulli Totus Tuus Poloniae Populus dokonał reorganizacji metropolii i diecezji polskich. Dokumentem tym podniósł diecezję białostocką do rangi archidiecezji i ustanowił metropolię białostocką, składającą się z archidiecezji białostockiej oraz diecezji łomżyńskiej i drohiczyńskiej. Utworzenie diecezji białostockiej (1991) i podniesienie jej do rangi arcybiskupstwa, a Białegostoku do godności stolicy metropolii (1992), było ukoronowaniem procesu usamodzielniania się tego Kościoła lokalnego. Pierwszym arcybiskupem metropolitą białostockim w dniu 25 marca 1992 r. został mianowany dotychczasowy biskup białostocki dr Edward Kisiel, któremu papież w czasie uroczystej Mszy św. w bazylice św. Piotra na Watykanie dnia 29 VI 1992 r. wręczył paliusz arcybiskupi. Abp Kisiel odbył uroczysty ingres do Bazyliki Metropolitalnej Białostockiej w dniu 4 X 1992 r.
Miasto posiada 36 parafii, które znajdują się 6 dekanatach. W Białymstoku znajduje się również Archidiecezjalne Wyższe Seminarium Duchowne oraz filia Papieskiego Wydziału Teologicznego. Na Uniwersytecie w Białymstoku istnieje Międzywydziałowa Katedra Teologii Katolickiej.
PrawosławieMiasto jest stolicą diecezji białostocko-gdańskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.
Białystok jest największym skupiskiem wyznawców prawosławia w Polsce. Istnieje tu 12 parafii prawosławnych (w tym 1 wojskowa). Działają m.in. Centrum Kultury Prawosławnej, Radio Orthodoxia, Bractwo Świętych Cyryla i Metodego, Bractwo Młodzieży Prawosławnej, Chór AKSION oraz Prawosławny Ośrodek Miłosierdzia "Eleos". Diecezja posiada także własną przychodnię. Wydawane są czasopisma: "Arche. Wiadomości Bractwa", "Fos" oraz "Przegląd Prawosławny". Odbywają się liczne prawosławne festiwale, m.in. Międzynarodowy Festiwal Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej oraz Białostockie Dni Muzyki Cerkiewnej. W strukturach Uniwersytetu w Białymstoku działa Katedra Teologii Prawosławnej. W pobliskim Supraślu znajduje się Akademia Supraska oraz męski Klasztor Zwiastowania Bogurodzicy, a w podbiałostockiej wsi Zwierki – żeński Klasztor Narodzenia Bogurodzicy. W Białymstoku znajduje się największa w Polsce świątynia prawosławna, Cerkiew Świętego Ducha. Od 2007 r. w Białymstoku działa Prawosławna Szkoła Podstawowa im. św. św. Cyryla i Metodego. Na razie w szkole jest jedna klasa.
ProtestantyzmW Białymstoku działalność prowadzą następujące kościoły protestanckie: parafia luterańska, 2 zbory zielonoświątkowe, 2 zbory baptystów, zbór Kościoła Bożego w Chrystusie oraz zbór Adwentystów Dnia Siódmego.
Inne wyznaniaW Białymstoku istnieją cztery Sale Królestwa Świadków Jehowy, zbór Wolnych Badaczy Pisma Świętego oraz zbór Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich (mormoni).
W stolicy województwa mieszkają również muzułmanie ponad 2 tys. (gł. Tatarzy). Działa tu Centrum Islamskie, Dom Modlitwy oraz organizacje: Muzułmańska Gmina Wyznaniowa, Stowarzyszenie Studentów Muzułmańskich oraz Muzułmańskie Stowarzyszenie Kształtowania Kulturalnego. Wydawane jest czasopismo "Pamięć i trwanie". Budowane jest także Centrum Kultury Islamu oraz meczet.
W 1931 roku w Białymstoku mieszkało 40 tysięcy Żydów na ok. 100 tysięcy mieszkańców , funkcjonowało ponad 60 synagog oraz innych placówek żydowskich. W 2008 roku w mieście z inicjatywy Fundacji Uniwersytetu w Białymstoku utworzono turystyczno-edukacyjny Szlak Dziedzictwa Żydowskiego.
Stacjonuje tu 18 Pułk Rozpoznawczy (ul. Kawaleryjska).
Białystok ma status miasta na prawach powiatu. Mieszkańcy wybierają do Rady Miasta Białystok 28 radnych. Organem wykonawczym władz jest prezydent miasta. Siedziba władz miasta znajduje się na ul. Słonimskiej.
Prezydenci Białegostoku:
II Rzeczpospolita
III Rzeczpospolita
W 2007 roku władze miasta powołały do życia Młodzieżową Radę Miasta, która jest organem samorządowym młodzieży zamieszkałej na terenie Białegostoku i uczącej się w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych w mieście. Młodzieżowa Rada jest apolitycznym organem konsultacyjnym dla organów samorządu miejskiego.
Białystok jest stolicą województwa podlaskiego, Urząd Wojewódzki mieści się na ulicy Mickiewicza. Miasto jest siedzibą starostwa powiatu białostockiego.
Białystok należy do kilku organizacji miejskich: Unia Metropolii Polskich, Euroregion Niemen, Fundacja Zielone Płuca Polski (siedziba), Eurocities.
Zgodnie z uchwalonym podziałem administracyjnym, Białystok podzielony jest na 28 osiedli, z których każde posiada swoją radę i zarząd.
Do zadań organów osiedla należy dbanie o potrzeby mieszkańców, m.in. załatwianie spraw związanych z życiem osiedla, zapewnianie ścisłego współdziałania z organami władz miasta w sprawach związanych z osiedlem, wyrażanie opinii, o które zwrócą się organy miasta, organizowanie prac mieszkańców na rzecz osiedla, współdziałanie z jednostkami organizacyjnymi.
Białystok to największy węzeł komunikacyjny północno-wschodniej Polski. Przez miasto przebiega linia kolejowa o znaczeniu europejskim Warszawa – Suwałki – Kowno – Ryga – Tallinn, która krzyżuje się tu z linią kolejową Ełk – Czeremcha – Siedlce. Białystok posiada bezpośrednie połączenia kolejowe między innymi z: Warszawą, Olsztynem, Bydgoszczą, Gdańskiem, Poznaniem. Pociągi lokalne docierają do Suwałk, Ełku, Sokółki, Kuźnicy, Czeremchy, Łap, Szepietowa, Czyżewa, a do niedawna również do Małkini.
Rozwinięta jest również komunikacja autobusowa. Dominującą pozycję na rynku przewozów autobusowych ma przedsiębiorstwo PKS Białystok, które utrzymuje wiele linii dalekobieżnych ( m.in. do Warszawy, Zakopanego, Zielonej Góry, Gdańska, Szczecina, Lublina, Gołdapi, Suwałk) oraz lokalnych do większości miast i wsi województwa podlaskiego. Coraz większą rolę odgrywają też przewoźnicy prywatni obsługujący połączenia m.in. do Warszawy, Moniek, Bielska Podlaskiego, Czeremchy, Czarnej Białostockiej i Tykocina oraz Krynek.
Przez Białystok przebiega międzynarodowa drogowa trasa europejska E67, pokrywająca się na terenie kraju z drogą krajową 8, łącząca kraje Europy Zachodniej ze Skandynawią, znana też pod nazwą Via Baltica. W mieście krzyżuje się ona z drogą krajową 19. Planowana jest ich rozbudowa do standardu dróg ekspresowych: S19 oraz S8 . Z Białegostoku biegnie również droga krajowa 65, którą można dojechać do przejścia granicznego z Białorusią (Bobrowniki-Bierestowica).
W skrócie
Aglomerację białostocką obsługuje Urząd Miasta w Białymstoku (Wydział Transportu Miejskiego). Białystok jest największym miastem w Polsce posiadającym tylko jeden rodzaj komunikacji miejskiej (autobusową). W ramach komunikacji organizowanej przez UM w Białymstoku operują trzy przedsiębiorstwa autobusowe: Komunalny Zakład Komunikacyjny, Komunalne Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej oraz Komunalne Przedsiębiorstwo Komunikacyjne, jeszcze istniała spółka BIATRA.
Białostocka komunikacja miejska wyróżnia się prowadzeniem mobilnego systemu informacji o rozkładzie jazdy, który jest dostępny także dla osób niewidomych i słabowidzących – Ginger.
W czerwcu 2009 roku powstał Klub Miłośników Komunikacji Miejskiej w Białymstoku. Stowarzyszenie ma na celu usprawnianie funkcjonowania komunikacji miejskiej w mieście poprzez m.in. działania na rzecz poprawy infrastruktury drogowej, działania o charakterze doradczym przejawiające się poprzez formułowania wniosków dotyczących pomysłów działań na rzecz poprawy funkcjonowania komunikacji. Celem statutowym organizacji jest również zachowanie wycofanych, nie raz już zabytkowych i unikatowych autobusów, które stanowią historyczną wartość dla komunikacji miejskiej w Białymstoku. Stowarzyszenie skupia przede wszystkim młodych mieszkańców Białegostoku, zainteresowanych tematyką obejmującą zagadnienia związane z komunikacją miejską, ekonomiką transportu, a także entuzjastów starej motoryzacji. Spotkania organizowane są cyklicznie w każdą pierwszą i trzecią niedzielę miesiąca.
Obecnie miasto Białystok posiada 41 linii autobusowych, w tym 28 linii miejskich dziennych (1 - 28), 3 linie miejskie nocne (3N, 5N, 21N) oraz 10 linii podmiejskich (100 - 107,110,111). (stan na 01.03.2012 r.)
W Białymstoku od połowy lat 90. wybudowano ponad 40 km dróg rowerowych. Przyjęty w połowie lat 90. XX w. tzw. AZ Plan zakładał pokrycie całego miasta gęstą siecią ścieżek, jednak część projektu nie została zrealizowana. Obecnie przy prawie każdej większej inwestycji drogowej jest tworzona wydzielona droga dla rowerów.
Białostockie drogi dla rowerów są krytykowane przez użytkowników – najczęstsze zastrzeżenia dotyczą nawierzchni z kostki betonowej, braku ciągłości ścieżek, braku łuków na zakrętach ciągów oraz wysokich krawężników na przejazdach rowerowych. Od 2003 r. w białostoccy rowerzyści protestując przeciwko lekceważącemu stosunkowi władz do spraw rowerowych uczestniczą w Masie Krytycznej.
Na obszarze miasta istnieje lotnisko sportowe Aeroklubu Białostockiego. Od wielu lat trwają dyskusje co do miejsca lokalizacji, celowości i zakresu działania nowego lotniska, gdyż z uwagi na położenie miasta nie będzie miało ono charakteru portu lotniczego.
Decyzją z dnia 31 lipca 2009 r. zarząd województwa postanowił, iż podlaskie lotnisko regionalne, będzie budowane w Sanikach, znajdujących się około 27 km od centrum Białegostoku.
Ostatnia data aktualizacji: 2012-03-16 15:27:44